تفاوت SSL و TLS

تفاوت SSL و TLS چیست؟ این سوال یکی از سوالاتی است که همواره پرسیده می‌شود و افراد به دنبال پاسخ مناسبی برای آن هستند. بهتر است بدانید SSL (Secure Sockets Layer) و TLS (Transport Layer Security) هر دو پروتکل‌های امنیتی برای ارتباطات اینترنتی هستند، اما با توجه به تاریخچه و توسعه آن‌ها، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. در ادامه تلاش می‌کنیم اطلاعات کاملی را در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم.

SSL چیست؟

قبل از آنکه به بررسی تفاوت SSL و TLS بپردازیم، بهتر است به این موضوع بپردازیم که SSL چیست. SSL به معنای “Secure Sockets Layer” است. این یک پروتکل امنیتی است که برای ارتباطات امن بین یک کلاینت و یک سرور در شبکه اینترنت استفاده می‌شود. SSL امروزه توسط پروتکل جایگزین به نام “Transport Layer Security” (TLS) که نسخه بهبود یافته SSL است، جایگزین شده است. با این حال، مفهوم SSL همچنان به عنوان یک اصطلاح مورد استفاده قرار می‌گیرد و به TLS ارجاع می‌دهد.

هدف اصلی SSL/TLS ایجاد ارتباط امن بین کلاینت و سرور است، به طوری که اطلاعاتی که بین آن‌ها منتقل می‌شود، محافظت و رمزنگاری شود تا در صورتی که بین اجرا کنندگان دیگری قرار بگیرد؛ نتوانند آن را متوجه شوند یا به آن دسترسی داشته باشند. SSL/TLS از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی استفاده می‌کند تا امنیت ارتباط را تضمین کند.

استفاده از SSL/TLS در ارتباطات اینترنتی بسیار رایج است، به ویژه در مواردی که حساسیت بالای اطلاعات، مانند اطلاعات شخصی، رمز عبور، اطلاعات مالی و اعتباری، نیاز به محافظت دارند. برخی از نمونه‌های استفاده از SSL/TLS شامل ارتباطات امن در وبسایت‌ها (https)، ارسال ایمیل‌های امن (SMTPS، POP3S، IMAPS) و ارتباطات امن در برنامه‌های مختلف مبتنی بر شبکه است.

TLS چیست؟

با توجه به اینکه می‌خواهیم تفاوت SSL و TLS را بیان کنیم، باید TLS را نیز بشناسیم. TLS به معنای “Transport Layer Security” است. این پروتکل امنیتی برای ارتباطات امن بین کلاینت و سرور در شبکه اینترنت استفاده می‌شود. TLS نسخه بهبود یافته SSL است و به طور گسترده در ارتباطات امن از جمله وبسایت‌ها، ارسال ایمیل‌ها و برنامه‌های مبتنی بر شبکه استفاده می‌شود.

هدف اصلی TLS ایجاد یک ارتباط امن و محرمانه بین کلاینت و سرور است. این پروتکل از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی برای رمزنگاری اطلاعات استفاده می‌کند تا هرگونه دسترسی غیرمجاز به اطلاعات را محدود کند. همچنین TLS از مکانیزم‌های تأیید هویت استفاده می‌کند تا اطمینان حاصل کند که کلاینت و سرور ارتباطی امن راه‌اندازی کرده‌اند و هیچ طرف ثالثی در این ارتباط وجود ندارد. TLS شامل چندین لایه امنیتی است که در فرآیند برقراری ارتباط اجرا می‌شود. این لایه‌ها شامل:

• Handshake

در این مرحله، کلاینت و سرور با هم ارتباط برقرار می‌کنند و الگوریتم‌های رمزنگاری و تأیید هویتی که برای ارتباط استفاده خواهند شد، تعیین می‌شوند. همچنین، تبادل مشاهدات امنیتی و تأیید هویت هر دو طرف در این مرحله انجام می‌شود.

• رمزنگاری

پس از مرحله Handshake، اطلاعاتی که بین کلاینت و سرور منتقل می‌شوند، با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی رمزگذاری می‌شوند. این فرآیند اطلاعات را ناقص و غیرقابل فهم برای هرگونه دسترسی غیرمجاز کند.

• تأیید اصالت

در این لایه، اصالت گواهینامه سرور تأیید می‌شود تا مطمئن شویم سروری که با آن ارتباط برقرار می‌کنیم، واقعاً مورد اعتماد است و هیچ تغییری در آن اتفاق نیافتاده است.

TLS از کدام الگوریتم‌های رمزنگاری و تأیید هویتی استفاده می‌کند؟

TLS از مجموعه‌ای از الگوریتم‌های رمزنگاری و تأیید هویتی برای ایجاد ارتباط امن استفاده می‌کند. انتخاب الگوریتم‌های مورد استفاده در هر جلسه TLS بین کلاینت و سرور در مرحله Handshake انجام می‌شود. الگوریتم‌های استفاده شده در TLS ممکن است با توجه به نسخه TLS و تنظیمات سرور متفاوت باشند. در ادامه، برخی از الگوریتم‌های رایج استفاده شده در TLS ذکر شده است. الگوریتم‌های رمزنگاری:

• RSA (Rivest-Shamir-Adleman)
• AES (Advanced Encryption Standard)
• 3DES (Triple Data Encryption Standard)
• ChaCha20
• Camellia
• RC4 (Rivest Cipher 4)

الگوریتم‌های تأیید هویت:

• HMAC (Hash-based Message Authentication Code) با استفاده از توابع هش مانند SHA-256 و SHA-384
• RSA و DSA (Digital Signature Algorithm) برای امضای دیجیتال
• ECDSA (Elliptic Curve Digital Signature Algorithm)

همچنین، TLS از پروتکل‌های مبتنی بر اتفاقی (Key Exchange) برای تبادل کلید‌های رمزنگاری استفاده می‌کند. برخی از این پروتکل‌ها عبارتند از:

• Diffie-Hellman (DH) و Ephemeral Diffie-Hellman (DHE)
• Elliptic Curve Diffie-Hellman (ECDH)
• Ephemeral Elliptic Curve Diffie
• Hellman (ECDHE)

تفاوت SSL وTLS

تفاوت SSL و TLS به شرح زیر است:

• تاریخچه:

SSL به عنوان نسخه اولیه از پروتکل امنیتی برای ارتباطات اینترنتی در دهه 1990 معرفی شد. TLS به عنوان نسخه بهبود یافته SSL در سال 1999 معرفی شد. TLS نسخه 1.0 در واقع SSL نسخه 3.1 است و از آن به بعد، توسعه و بهبودات اصلی به صورت TLS صورت گرفته است.

• نامگذاری:

SSL و TLS نام‌های متفاوتی هستند، اما هر دو به منظور ایجاد ارتباط امن بین کلاینت و سرور استفاده می‌شوند. در حال حاضر، معمولاً از TLS به عنوان پروتکل امنیتی استفاده می‌شود و اصطلاح SSL به طور گسترده‌تر به پروتکل‌های قدیمی‌تر اشاره دارد.

• امنیت:

توسعه TLS به عنوان نسخه بهبود یافته SSL صورت گرفته است و بیشتر تلاش‌ها برای رفع نقاط ضعف امنیتی SSL و افزایش امنیت در TLS صورت گرفته است. بنابراین، TLS به طور کلی به عنوان پروتکلی امن‌تر در نظر گرفته می‌شود و توصیه می‌شود از نسخه‌های جدیدتر و امن‌تر TLS استفاده شود.

• سازگاری:

TLS سازگاری بهتری با نسخه‌های قدیمی‌تر SSL دارد. بنابراین اگر برنامه‌ها و سیستم‌هایتان SSL را پشتیبانی می‌کنند، می‌توانند به TLS ارتقا یابند و ارتباط امن برقرار کنند. اما در عمل، توصیه می‌شود که از TLS استفاده شود و SSL به خاطر نقاط ضعف امنیتی آن کنار گذاشته شود.

آیا TLS نسخه‌های قدیمی‌تر SSL را پشتیبانی می‌کند؟

در ادامه پرداختن به تفاوت SSL و TLS باید به این موضوع اشاره کنیم آیا TLS از نسخه‌های قدیمی SSL پشتیبانی می‌کند. بهتر است بدانید TLS نسخه بهبود یافته‌ای از SSL است و قابلیت سازگاری با نسخه‌های قدیمی‌تر SSL را دارد. این امر به این معنی است که اگر سرویس‌ها یا برنامه‌هایی از SSL استفاده می‌کنند، می‌توانند به TLS ارتقا یابند و همچنان ارتباط امن برقرار کنند. TLS نسخه‌های مختلفی دارد، از جمله TLS 1.0، TLS 1.1، TLS 1.2 و TLS 1.3. این نسخه‌ها به تدریج تغییرات رو به رشدی را در امنیت و عملکرد ارائه می‌دهند. با این حال، توصیه می‌شود از نسخه‌های جدیدتر و امن‌تر TLS استفاده شود، به خصوص TLS 1.3 که امکانات بهبود یافته و امنیت بالاتری را ارائه می‌دهد.

آیا TLS 1.3 در حال حاضر توسط بیشتر مرورگرها و سرویس‌ها پشتیبانی می‌شود؟

TLS 1.3 در حال حاضر توسط بیشتر مرورگرها و سرویس‌ها پشتیبانی می‌شود. در حقیقت، TLS 1.3 به عنوان آخرین نسخه از TLS با تغییرات امنیتی و عملکردی قابل توجه، در سال 2018 معرفی شد و به طور گسترده تر در صنعت استفاده می‌شود. بیشتر مرورگرهای مدرن مانند Google Chrome، Mozilla Firefox، Microsoft Edge و Safari از TLS 1.3 پشتیبانی می‌کنند و به طور پیش‌فرض از آن استفاده می‌نمایند. همچنین، بیشتر سرویس‌های معتبر نیز TLS 1.3 را مورد پشتیبانی قرار می‌دهند و از آن برای ارتباطات امن خود استفاده می‌کنند.

چه تفاوتی بین TLS 1.2 و TLS 1.3 وجود دارد؟

TLS 1.3 یک نسخه بهبود یافته از TLS است که از نسخه قبلی آن یعنی TLS 1.2، تغییرات و بهبودات بیشتری را در زمینه امنیت و کارایی ارائه می‌دهد. در ادامه، تفاوت‌های کلیدی بین این دو نسخه را بررسی می‌کنیم:

• امنیت:

TLS 1.3 از رمزنگاری قوی‌تر استفاده می‌کند و از الگوریتم‌های رمزنگاری مدرن مانند ChaCha20 و Poly1305 بهره می‌برد. همچنین، TLS 1.3 از RSA برای امضاء دیجیتال استفاده نمی‌کند و به جای آن از امضاء مبتنی بر Elliptic Curve Cryptography (ECC) استفاده می‌کند. این تغییرات در TLS 1.3 به افزایش امنیت ارتباطات کمک می‌کند.

• کاهش تعداد دسته‌های ارتباطی (Handshake):

در TLS 1.3، تعداد دسته‌های ارتباطی برای برقراری ارتباط کاهش یافته است. این امر به معنی کاهش زمان لازم برای برقراری ارتباط و شروع ارسال داده‌ها است. این ویژگی تغییر چشمگیری را در عملکرد بارگذاری صفحات وب و کارایی ارتباطات مربوطه ایجاد می‌کند.

• افزایش حفظ حریم خصوصی:

TLS 1.3 از Perfect Forward Secrecy (PFS) برای حفظ حریم خصوصی استفاده می‌کند. این امر به معنی این است که حسابرسی کلید session به session تغییر می‌کند و کلیدهای رمزنگاری شده در ارتباطات قبلی برای تشخیص کلیدهای جدید به کار برده نمی‌شوند. این ویژگی مهم در حفظ امنیت و جلوگیری از رمزگشایی اطلاعات در آینده توسط حملاتی مانند بررسی معکوس (brute-force) موثر است.

• افزایش سرعت و کارایی:

با کاهش تعداد دسته‌های ارتباطی و بهبود عملکرد به عنوان نتیجه‌ای از آن، TLS 1.3 سرعت و کارایی برقراری ارتباط را بهبود می‌بخشد.

آیا TLS 1.3 در سرویس‌های بانکی و اطلاعات شخصی نیز استفاده می‌شود؟

TLS 1.3 در سرویس‌های بانکی و ارتباطات حساس، از جمله انتقال اطلاعات شخصی، استفاده می‌شود. امنیت و حفاظت از اطلاعات حساس در این نوع سرویس‌ها بسیار مهم است و TLS 1.3 به عنوان یک پروتکل امنیتی پیشرفته، تغییرات مهمی را در این زمینه ارائه می‌دهد.

سرویس‌های بانکی آنلاین و سایر سرویس‌های مرتبط با اطلاعات شخصی معمولاً از TLS 1.3 برای برقراری ارتباط امن با کاربران استفاده می‌کنند. این نسخه از TLS با ارائه رمزنگاری قوی‌تر، مکانیزم‌های امضاء دیجیتال بهبود یافته و کاهش زمان برقراری ارتباط، امکانات بالایی را برای حفاظت از اطلاعات حساس فراهم می‌کند.

به همین دلیل وقتی با سرویس‌های بانکی آنلاین و سایر سرویس‌هایی که اطلاعات شخصی شما را دربرمی‌گیرند، ارتباط برقرار می‌کنید؛ مطمئن شوید که از اتصال امن با استفاده از TLS 1.3 بهره ببرید. اغلب مرورگرها نماد قفل را در نوار آدرس نشان می‌دهند و نمایش «https://» در آدرس وب‌سایت نیز نشانگر استفاده از اتصال امن است.

سخن پایانی

در این مقاله تلاش کردیم به تفاوت SSL و TLS بپردازیم. همانطور که متوجه شدید هدف اصلی SSL/TLS ایجاد ارتباط امن بین کلاینت و سرور است، به طوری که اطلاعاتی که بین آن‌ها منتقل می‌شود، محافظت و رمزنگاری شود تا در صورتی که بین اجرا کنندگان دیگری قرار بگیرد، نتوانند آن را متوجه شوند یا به آن دسترسی داشته باشد. SSL/TLS از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی استفاده می‌کند تا امنیت ارتباط را تضمین کند.