فرض کنید وارد شهری دیجیتال شوید که در آن همه چیز امکان پذیر است. میتوانید خرید کنید، کنسرت بروید، خانه داشته باشید، غذا بخورید و … به این شهر دیجیتال، Metaverse میگویند. حالا فرض کنید در خیابان قدم میزنید و عینکی بر چشم دارید که هنگام ورود به هر خیابان، نام و اطلاعات خیابان، فرعیها و خیابانهای اصلی متصل به آن، طول و عرض جغرافیایی و … نمایش داده میشود و میتوانید با کلیک روی هر آیتم، اطلاعات بیشتری دریافت کنید. به این عینک، عینک واقعیت ترکیبی میگویند.
حالا اگر همین عینک را در خیابانهای شهر دیجیتالی خود بزنید، در واقع از واقعیت ترکیبی در Metaverse استفاده کردهاید. در ادامه این مقاله از سرور دات آی آر، میخواهیم درمورد نوآوریهای واقعیت ترکیبی در متاورس صحبت کنیم و بیشتر با این ۲ مفهوم آشنا شویم. با ما همراه باشید.
واقعیت ترکیبی چیست؟
همانطور که در مثال عینک هم گفته شد، واقعیت ترکیبی (Mixed Reality یا MR) ترکیبی از دنیای واقعی و دنیای مجازی است که در آن اشیاء و محیطهای فیزیکی و دیجیتالی به طور همزمان با یکدیگر تعامل دارند. این ابزار همچنین امکان ترکیب واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) را فراهم میکند و تجربهای تعاملیتر و طبیعیتر ایجاد میکند.
Metaverse و نقش واقعیت ترکیبی در آن
حالا که با واقعیت ترکیبی آشنا شدید، زمان آن رسیده که بدانید Metaverse (متاورس) چیست و اصلا نقش واقعیت ترکیبی در آن چیست. طبق توضیحات قبل متوجه شدیم Metaverse یک دنیای دیجیتالی مجازی است. این فضا به کاربران اجازه میدهد تا به صورت آنلاین در محیطهای سهبعدی تعاملی شرکت کنند، با دیگران ارتباط برقرار کنند و فعالیتهای مختلفی انجام دهند. پس نقش واقعیت ترکیبی در Metaverse چیست؟ ابزارهای پیشرفته مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت ترکیبی (MR) برای رسیدن به تجربهای عمیقتر ازین دنیای دیجیتال استفاده میشوند. در ادامه به بررسی مثالهایی ازین دسته خواهیم پرداخت.
برای پردازش دادههای پیچیده و تعاملی در متاورس، نیاز به سرورهای ابری و مقیاسپذیر دارید. سرورهای ابری میتوانند از نظر پایداری و توان پردازشی برای این نوع پلتفرمها بسیار مناسب باشند.
Horizon Workrooms:
یک پلتفرم واقعیت مجازی از شرکت متا (Meta) است که برای برگزاری جلسات کاری تعاملی طراحی شده است. فرض کنید در دفتر کار خود نشستهاید و با بقیه همکارانتان از سراسر دنیا جلسه برگزار میکنید. در این حین میتوانید با استفاده از ابزار فیزیکی مانند ماوس یا کیبورد، بیشترین تعامل نزدیک به واقعیت را تجربه کنید. زیرا این پلتفرم امکان تعامل تیمها را در یک محیط مجازی سهبعدی فراهم میکند.
در این محیط، کاربران میتوانند با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی مانند Oculus Quest به محیطی شبیه به دفتر کار دسترسی داشته باشند. که البته همین موضوع، از معایب آن محسوب میشود. از معایب اصلی Horizon Workrooms وابستگی به تجهیزات گرانقیمت، نیاز به اتصال اینترنت پایدار و محدودیتهایی در خصوص محیطهای کاری با تعداد زیاد کاربران میتوان نام برد. این پلتفرم برای تیمهای کوچک تا متوسط مناسب است، اما برای سازمانهای بزرگ پیشنهاد نمیشود.
Microsoft Mesh:
Microsoft Mesh نیز پلتفرم پیشرفته واقعیت ترکیبی دیگریست که توسط مایکروسافت برای تسهیل همکاریهای تیمی و جلسات از راه دور توسعه یافته است. این پلتفرم از هولوگرامها و محیطهای تعاملی سهبعدی استفاده میکند تا حس حضور واقعی را به کاربران ارائه دهد. مایکروسافت مش نسبت به مورد قبل کاربردهای گستردهتری دارد و علاوه بر جلسات کاری، در حوزههای آموزش، طراحی صنعتی و همکاری تیمهای تحقیقاتی نیز به کار میرود. البته این پلتفرم نیز با چالشهایی مانند هزینه بالای تجهیزات، نیاز به زیرساختهای پیشرفته IT و گاهی پیچیدگی در استفاده توسط افراد غیرمتخصص، روبرو است.
Spatial:
اسپشال یکی دیگر از پلتفرمهای پیشرفته در حوزه واقعیت ترکیبی است که به طور ویژه برای ایجاد تجربههای تعاملی در محیطهای کاری، نمایشگاهی و هنری طراحی شده است. این پلتفرم به کاربران اجازه میدهد محیطهای مجازی سهبعدی را ایجاد و شخصیسازی کنند و از طریق آواتارهای دیجیتالی با دیگران تعامل داشته باشند. Spatial به دلیل رابط کاربری ساده، امکان استفاده از هدستهای VR و AR مختلف (مانند Oculus و HoloLens) و قابلیت استفاده در پروژههای مشترک با فایلها و تصاویر سهبعدی، یک ابزار چندمنظوره محسوب میشود. البته لازم به ذکر است که، محدودیتهایی مانند وابستگی به سختافزارهای خاص، چالشهایی در کیفیت اتصال برای کاربران با اینترنت ضعیف و نیاز به آموزش اولیه برای استفاده کامل از امکانات آن، از نقاط ضعف این پلتفرم است.
نوآوریهای اخیر در واقعیت ترکیبی و تأثیر آنها بر Metaverse
به لطف پیشرفتهای چشمگیر در سیستمهای سختافزاری، نرمافزاری و هوش مصنوعی؛ واقعیت ترکیبی در سالهای اخیر به مرحلهای رسیده است که توانسته تأثیر عمیقی بر Metaverse بگذارد. این نوآوریها محیطهای دیجیتال را تعاملیتر و واقعگرایانهتر کردهاند. به همین منظور در این بخش به بررسی برخی از این نوآوریها و تأثیرات آنها بر متاورس میپردازیم.
برای فراهم آوردن یک تجربه کاربری روان و بدون قطعی، بسیاری از پلتفرمها به سرورهای مجازی خارج از کشور نیاز دارند. این سرورها میتوانند با اتصال به مراکز داده پیشرفته در خارج از کشور، تجربهای سریع و پایدار را برای کاربران متاورس فراهم کنند.
1. بهبود و بهینهسازی سخت فزارها
پیشرفت در دستگاههای پوشیدنی و سخت افزارهایی مانند هدستها، عینکهای هوشمند و دستکشهای هپتیک، انقلابی در واقعیت ترکیبی و Metaverse ایجاد کرده است. این دستگاهها با بهبود کیفیت نمایشگرها، ردیابی دقیق حرکات و طراحی ارگونومیک؛ تجربه کاربری را به سطحی جدید ارتقا دادهاند.
2. ترکیب هوش مصنوعی و MR
هوش مصنوعی با توانایی پردازش سریع دادهها و یادگیری از تعاملات کاربران، تحول بزرگی در واقعیت ترکیبی ایجاد کرده است. این سیستم باعث شده آواتارها در متاورس بطور طبیعیتر به کاربر پاسخ دهند و محیطهای مجازی به صورت پویا و هوشمند تغییر کنند. برای مثال، Microsoft Mesh از هوش مصنوعی برای شبیهسازی حرکات و حالات چهره آواتارها استفاده میکند. به همین جهت ارتباطات کاربران در Metaverse به واقعیت نزدیکتر از قبل شده است.
3. بهبود قابلیتهای هپتیک (حسی)
تکنولوژی هپتیک در سالهای اخیر به مرحلهای رسیده که حس لامسه را در دنیای دیجیتال شبیهسازی میکند. ابزارهایی مانند GloveOne و Tesla Suit میتوانند حس فشار، لرزش و حتی دما را به کاربر منتقل کنند به نحوی که تعامل با اشیای دیجیتال در Metaverse کاملاً واقعی به نظر برسد! از لمس اشیای مجازی گرفته تا احساس بازخورد هنگام انجام کارهای پیچیده مانند جراحی مجازی یا کار با ابزارهای صنعتی؛ این نوآوری به کاربران اجازه میدهد تجربهای نزدیک به دنیای واقعی داشته باشند.
4. پیشرفت در ردیابی حرکات بدن و چشم
تکنولوژی ردیابی حرکات بدن و چشم، دقت تعاملات کاربران با محیطهای واقعیت ترکیبی را به طرز چشمگیری افزایش داده است. ابزارهایی مانند Tobii Eye Tracking و Manus Prime II امکان کنترل محیطهای دیجیتالی تنها با حرکات نگاه یا دست را فراهم کردهاند و دیگر نیازی به کنترلکنندههای قدیمی نیست. این قابلیت، تجربه کاربران در Metaverse را روان و طبیعیتر میکند. برای مثال، در یک کنفرانس مجازی کاربر میتواند تنها با نگاه کردن به یک آواتار ارتباط برقرار کند یا در یک شبیهسازی پزشکی، حرکات دست خود را برای اجرای جراحی با دقتی بالا به محیط دیجیتالی منتقل کند. این پیشرفتها امکان استفاده از متاورس را برای طیف وسیعی از کاربران با مهارتهای مختلف فراهم کرده و کاربردهای آن را در حوزههایی مانند سلامت، آموزش و تجارت گسترش داده است.
کاربردهای واقعیت ترکیبی و نقش آن در تحول حوزههای مختلف
همانطور که مشخص است، واقعیت ترکیبی تحولی عظیم در دنیای تکنولوژی محسوب میشود. این تکنولوژی کاربردهای زیادی در حوزههای مختلف داشته و تحولات بزرگی در هر حوزه برای نسل بشر رقم زده که در ادامه به بررسی جزئی برخی از آنها خواهیم پرداخت.
آموزش و یادگیری
استفاده از واقعیت ترکیبی در آموزش فرآیند یادگیری را جذابتر از قبل کرده است. با این تکنولوژی، دانشجویان پزشکی میتوانند جراحیهای پیچیده را به صورت مجازی تمرین کنند. یا دانشجویان رشتههای فنی قادرند از طریق شبیهسازی، نحوه کار ماشینآلات را بدون خطر بررسی کنند.
سلامت و پزشکی
واقعیت ترکیبی در حوزه سلامت امکان ارائه آموزشهای دقیقتر برای پزشکان و جراحان، طراحی برنامههای درمانی پیشرفته و حتی انجام جراحیهای از راه دور را فراهم کرده است. همچنین ابزارهایی مانند HoloLens به جراحان اجازه میدهند با بررسی تصاویر سهبعدی از بدن بیمار، تصمیمگیری بهتری انجام دهند.
کسب و کار و تجارت
این دست آورد با ارائه امکان برگزاری جلسات تعاملی، طراحی محصولات در محیطهای دیجیتال و ایجاد نمونههای مجازی برای محصولات جدید، تأثیر بزرگی بر دنیای کسب و کار داشته است. شرکتها از این سیستم برای بهبود و سهولت در همکاری تیمی از راه دور و ارائه خدمات بهتر به مشتریان استفاده میکنند.
بازی و سرگرمی
واقعیت ترکیبی تجربه بازیها و برنامههای سرگرمی را برای گیمرها به سطحی جدید رسانده است. امروزه با استفاده از MR، بازیکنان میتوانند بازیهایی تجربه کنند که مرز میان دنیای واقعی و مجازی در آنها بسیار کمرنگ است.
مزایای واقعیت ترکیبی
واقعیت ترکیبی با ترکیب دنیای واقعی و دیجیتال، مزایای قابلتوجهی را در حوزههای مختلف به ارمغان آورده است. از جمله این مزیتها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش هزینههای عملیاتی و آموزشی
- بهبود بهرهوری در فرآیندهای کاری
- افزایش ایمنی در محیطهای کاری خطرناک
- صرفهجویی در زمان و منابع
- بهبود ارتباطات تیمی در محیطهای مجازی
- بهبود تجربه مشتری
- ارتقاء خدمات پزشکی از راه دور
- تسهیل همکاری بینالمللی
- کاهش خطاهای انسانی در فرآیندهای پیچیده
- تقویت خلاقیت و نوآوری در هنر و رسانه
چالشها و محدودیتهای واقعیت ترکیبی
واقعیت ترکیبی با وجود پتانسیل بالایی که برای تغییر و تحول صنایع دارد، با چالشها و محدودیتهایی روبرو است که میتواند مانع پذیرش گسترده آن شود. یکی از مهمترین چالشها، هزینه بالای تجهیزات و زیرساختهای مورد نیاز است. هدستها، سنسورها و دستگاههای پیشرفته قیمت بالایی دارند و برای بسیاری از کاربران و کسبوکارها مقرونبهصرفه نیستند. علاوه بر این، مشکلات فنی مانند عمر کوتاه باتری، دقت محدود در ردیابی حرکات و مشکلات در تطبیقپذیری نرمافزارها با سختافزارهای مختلف، تجربه کاربران را تحت تأثیر قرار میدهد.
یکی دیگر از محدودیتها، نیاز به اینترنت پایدار و پرسرعت است که برای پردازش دادههای حجیم و ایجاد تعاملات روان ضروری است. این موضوع به ویژه در مناطق با دسترسی محدود به اینترنت میتواند مانعی جدی باشد. علاوه بر این، نیاز به آموزش و آشنایی کاربران با این فناوری چالشی مهم محسوب میشود. برای بسیاری از افراد، کار با ابزارهای واقعیت ترکیبی پیچیده است و نیازمند آموزشهای خاص است. همچنین محدودیتهای فیزیکی مانند خستگی چشم، سرگیجه یا ناراحتی جسمی در استفاده طولانیمدت از هدستها، تجربه کاربران را تحت تأثیر قرار میدهد.
با وجود پیشرفتهای زیاد در واقعیت ترکیبی، یکی از چالشهای اصلی در این حوزه، نیاز به پردازشهای پیچیده و مقیاسپذیر است. برای مقابله با این چالشها، استفاده از سرور اختصاصی میتواند کمککننده باشد؛ زیرا این سرورها امکان پردازش دادههای سنگین و ارائه کیفیت بالای تجربه کاربری را فراهم میآورند.
مقایسه و تفاوت VR، AR و MR
واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت ترکیبی (MR) سه فناوری نوآورانه در دنیای دیجیتال هستند که هر یک تجربهای منحصربهفرد برای تعامل کاربران با دنیای واقعی و مجازی فراهم میکنند. در حالی که این سه نوآوری از نظر عملکرد و اهداف شباهتهایی دارند، تفاوتهای کلیدی نیز در آنها وجود دارد که در ادامه به بررسی این تفاوتها خواهیم پرداخت.
واقعیت مجازی (VR) به معنای ایجاد یک محیط کاملاً دیجیتال است که کاربر را به طور کامل از دنیای واقعی جدا میکند. با استفاده از هدستهای VR، کاربران وارد دنیایی مجازی میشوند که در آن میتوانند بازی کنند، آموزش ببینند یا تجربههای شبیهسازی شدهای را کسب کنند. در VR، هیچ عنصر واقعی وجود ندارد و همه چیز توسط کامپیوتر شبیهسازی میشود. این فناوری در سرگرمی، آموزش و شبیهسازیهای حرفهای مانند خلبانی مورد استفاده قرار میگیرد.
واقعیت افزوده (AR) برعکس VR، با افزودن عناصر دیجیتالی به محیط واقعی کار میکند. در این تکنولوژی، کاربران از طریق دستگاههایی مانند گوشیهای هوشمند یا عینکهای AR، اشیای دیجیتالی را به دنیای فیزیکی خود اضافه میکنند. برای مثال، بازی Pokémon GO از AR برای افزودن موجودات دیجیتال به محیط واقعی کاربران استفاده میکند. AR به دلیل تواناییاش در ترکیب دنیای واقعی و دیجیتال بدون جدا کردن کاربر از محیط فیزیکی، در تجارت، بازاریابی و آموزش کاربرد زیادی دارد.
واقعیت ترکیبی (MR) مرحلهای فراتر از AR است و دنیای واقعی و مجازی را به گونهای با هم ترکیب میکند که تعامل همزمان با هر دو امکانپذیر میشود. برخلاف AR که صرفاً اشیای دیجیتال را به دنیای واقعی اضافه میکند، در MR کاربران میتوانند با این اشیا تعامل داشته باشند و آنها را دستکاری کنند. برای مثال، در محیطهای MR، شما میتوانید یک مدل سهبعدی را در دنیای واقعی جابهجا کنید یا تغییر دهید. MR به ابزارهای پیشرفتهتری مانند هدستهای HoloLens مایکروسافت نیاز دارد و کاربردهایی گستردهتر در طراحی، پزشکی و Metaverse دارد.
به طور خلاصه، VR شما را به دنیای کاملاً دیجیتال منتقل میکند، AR اشیای دیجیتال را به دنیای واقعی شما میآورد و MR دنیای واقعی و دیجیتال را با امکان تعامل پیشرفته ترکیب میکند. تفاوت این سه تکنولوژی در سطح تعامل و میزان ادغام آنها با دنیای واقعی است که هر کدام را برای کاربردهای خاصی مناسب میسازد.
نتیجهگیری
طبق توضیحات ارائه شده تا این قسمت از مقاله، مشخص است که واقعیت ترکیبی یک دست آورد قدرتمند است که میتواند دنیای واقعی و مجازی را به هم نزدیکتر کند. این فناوری به سرعت در حال رشد است و پیشبینی میشود نقشی کلیدی در تکامل Metaverse داشته باشد. با استفاده از واقعیت ترکیبی، تجربههایی تعاملی و واقعیتر در آموزش، سلامت، تجارت و سرگرمی ممکن میشود.
به همین جهت، برای کسبوکارها و جوامع، سرمایهگذاری در این حوزه فرصتی استثنایی است. شرکتهای قدیمی و حتی نوپا، میتوانند از مزایای این تکنولوژی برای بهبود خدمات، افزایش بهرهوری و جذب مشتریان خود بهره ببرند. واقعیت ترکیبی نه فقط یک تکنولوژی پیشرفته، بلکه مسیری برای ساخت آیندهای خلاقانهتر، کارآمدتر و بهتر است. خوشحالیم که تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید. امیدواریم اطلاعات ارائه شده درخصوص موضوع نوآوریهای واقعیت ترکیبی در متاورس در این مقاله برای شما مفید واقع شود. در صورتی که نظر یا پیشنهادی در این حوزه دارید، پذیرای شما در قسمت نظرات و پیشنهادات وبسایت سرور دات آی آر هستیم.