مقایسه Lagacy boot با UEFI
یک گریز به Firmware سیستمهای مدرن
handshake نامرئی بین سختافزار و نرمافزار کامپیوتر شما در طول فرآیند بوت اتفاق میافتد، که توسط یک Firmware هماهنگ میشود: سیستم ورودی/خروجی پایه Basic Input/Output System(BIOS) یا جانشین جدید آن با لقب: Unified Extensible Firmware Interface رابط میانافزار توسعهپذیر یکپارچه (UEFI). اگر چه درک این دو حالت بوت برای به حداکثر رساندن پتانسیل سیستم شما و اجتناب از مشکلات سازگاری و اطمینان از امنیت مطلوب، مطلب کمتر دیده شدهای است؛ اما در این وبلاگ به مقایسه Lagacy boot با UEFI میپردازیم و عملکردها و محدودیتها و نوع انتخاب بوت را بررسی میکنیم
یادگاری از گذشته: رونمایی از Legacy BIOS
BIOS قدیمی که مخفف Basic Input/Output System است، از آغاز عصر رایانههای شخصی IBM، ابزاری برای بوت کردن رایانهها بوده است. این یک سیستم عامل ساده است که مجموعه محدودی از وظایف را انجام میدهد:
راهاندازی اولیه سختافزار
در سیستمهای قدیمی BIOS اجزای سختافزاری ضروری مانند صفحه کلید، ماوس و درایوهای ذخیره سازی را مقداردهی اولیه میکند. قبل از واگذاری کنترل به سیستم عامل، بررسی های اساسی را برای اطمینان از عملکرد صحیح این اجزا انجام میدهد.
بوت شدن از دیسکهای MBR
در سیستمهای قدیمی legacy بوت از طرح پارتیشن بندی Master Boot Record (MBR) استفاده میکند. MBR حداکثر اندازه دیسک را به 2.2 ترابایت محدود میکند که با درایوهای مدرن با ظرفیت بالا به یک محدودیت تبدیل شده است. برای بررسی و مقایسه MBR و GPT از این مقاله استفاده نمایید.
عملکرد محدود
رابط مبتنی بر متن Legacy BIOS نامرتب است و فاقد ویژگیهایی مانند راهاندازی شبکه یا گزینههای امنیتی پیشرفته است.
نگرانیهای امنیتی با Legacy BIOS:
با توجه به اینکه Legacy BIOS در موارد سادهتر به خوبی به وظیفهی خود عمل میکند، اما محدودیتهای امنیتی قابل توجهی در محیط امروزی و مدرن دارد:
boot loaderهای آسیبپذیر:
BIOS قدیمی حداقل بررسیهای امنیتی را در طول فرآیند بوت ارائه میدهد. بوت لودرها، برنامههایی که مسئول بارگذاری سیستم عامل هستند، مستعد دستکاری هستند و آنها را در برابر حملات بدافزاری آسیب پذیر میکند که می تواند کل سیستم را به خطر بیندازد.
محدودیت در احراز هویت:
هیچ مکانیزم داخلی برای بوت امن در Legacy BIOS وجود ندارد. این امر باعث میشود تا نرمافزار غیرمجاز کنترل را در طول فرآیند بوت آسانتر کند و بهطور بالقوه دادههای حساس را در معرض دید قرار دهد یا یکپارچگی سیستم را به خطر بیندازد.
قهرمان مدرن,رونمایی از UEFI
UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) که در اواخر دهه 1990 معرفی شد، جانشین بایوس legacy است. این بوت، جهش قابل توجهی در عملکرد، امنیت و انعطافپذیری ارائه میدهد:
بوت شدن از دیسکهای GPT:
UEFI از طرح GUID Partition Table (GPT) استفاده میکند، که از نظر تئوری درایوهای بیش از 18 اگزابایت(EB) را پشتیبانی میکند. این مورد پیشرفتی بزرگ نسبت به محدودیتهای MBR است و امکان مدیریت کارآمد دستگاه های ذخیره سازی مدرن با ظرفیت بالا را فراهم میکند.
امنیت پیشرفته:
در بوت جدید UEFI از Secure Boot پشتیبانی میشود، قابلیتی که مشروعیت سیستم عامل را قبل از بوت شدن تأیید میکند. این فرآیند تأیید تضمین میکند که فقط نرمافزار مجاز و امضا شده توسط یک کلید قابل اعتماد، میتوانند کنترل را در حین راهاندازی به دست بگیرند. این فرآیند به طور قابل توجهی امنیت سیستم را با جلوگیری از نفوذ بدافزار در فرآیند بوت بهبود میبخشد.
زمان بوت سریعتر:
در این نوع بوت از روالهای اولیهسازی پیشرفته استفاده میکند که ارتباطات سختافزاری را بهینه میکند که منجر به زمانهای راهاندازی سریعتر UEFI در مقایسه با Lagacy boot خواهد شد.
رابط کاربری گرافیکی (GUI):
بوت UEFI دارای یک رابط گرافیکی کاربرپسند با پشتیبانی از حرکت ماوس است که پیکربندی را در مقایسه با رابط متنی Legacy BIOS آسانتر و شهودیتر میکند.
Network Booting:
UEFI از بوت شدن از دستگاههای شبکه پشتیبانی میکند، یک ویژگی ارزشمند برای مدیریت از راه دور سرورها، ایستگاههای کاری بدون دیسک و محیطهای PXE است.
توسعه پذیری:
جانشین legacy boot به گونه ای طراحی شده است که قابل توسعه باشد و به سازندگان اجازه می دهد تا ویژگیها و درایورهای سفارشی را برای سخت افزار خاص اضافه کنند. این قابلیتهای پیشرفتهای مانند کنترلهای اورکلاک یا پشتیبانی سختافزاری تخصصی را که در بایوس سنتی موجود نیستند را فعال میکند.
ویژگیهای پیشرفته UEFI:
پشتیبانی از Overclocking در مقایسه Lagacy boot با UEFI
برخی از پیادهسازیهای UEFI با ارائه کنترلهای اورکلاک برای CPU و حافظه به علاقهمندان پاسخ میدهند. این به کاربران باتجربه اجازه میدهد تا سختافزار خود را فراتر از تنظیمات کارخانه برای افزایش عملکرد، اما با خطرات ذاتی ناپایداری یا آسیب در صورت عدم دقت انجام دهند.
انتخاب درست در مقایسه Lagacy boot با UEFI
در حالی که UEFI به دلیل ویژگیهای برتر و امنیت خود برنده واضح است، شرایطی وجود دارد که بایوس قدیمی ممکن است همچنان مرتبط باشد:
- سازگاری با سیستم عاملهای قدیمی: برخی از سیستم عاملهای قدیمی مانند ویندوز XP یا نسخههای قدیمی لینوکس ممکن است درایورهای UEFI نداشته باشند و برای بوت شدن به بایوس قدیمی نیاز داشته باشند.
- نیاز به امنیت و سرعت بالاتر در تکنولوژی و همچنین کاهش خطا و عدم سازگاری در هارد دیسکهای جدید UEFI بوت را انتخاب مناسبی در همه جهات نمایش میدهد.