امکانات Google Webmaster Tools (گوگل وبمستر تولز)

«گوگل وبمستر تولز» (Google Webmaster Tools)، که اکنون با نام «گوگل سرچ کنسول» (Google Search Console) شناخته می‌شود، ابزاری رایگان و فوق‌العاده قدرتمند از گوگل است که به صاحبان وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌نویسان و متخصصان سئو کمک می‌کند تا عملکرد وب‌سایت خود را در نتایج جست‌وجوی گوگل پایش کرده و بهبود بخشند. این ابزار به شما امکان می‌دهد تا دید جامعی از نحوه تعامل گوگل با وب‌سایتتان به دست آورید و مشکلات احتمالی را شناسایی و رفع کنید. در این مقاله به بررسی امکانات کلیدی این ابزار می‌پردازیم.

چرا استفاده از «گوگل وبمستر تولز» ضروری است؟

• درک بهتر عملکرد وب‌سایت: این ابزار به شما نشان می‌دهد که گوگل چگونه وب‌سایت شما را می‌بیند، کدام صفحات ایندکس شده‌اند، و چه مشکلاتی مانع از خزش صحیح ربات‌های گوگل می‌شوند.
• بهبود سئو: با استفاده از داده‌های ارائه شده، می‌توانید کلمات کلیدی موثر را شناسایی کنید، خطاهای فنی را برطرف نمایید و تجربه کاربری وب‌سایت خود را بهینه‌سازی کنید.
• حفظ امنیت وب‌سایت: «وبمستر تولز» شما را از وجود بدافزار یا هک شدن وب‌سایت مطلع می‌سازد.

امکانات کلیدی گوگل سرچ کنسول (Google Webmaster Tools سابق):

در این بخش به بررسی برخی از امکانات و قابلیت‌های کلیدی این ابزار می‌پردازیم :

بررسی عملکرد (Performance):

این بخش یکی از پرکاربردترین قسمت‌های «سرچ کنسول» است. در این بخش می‌توانید عملکرد وب‌سایت خود را در جست‌وجوی گوگل بررسی کنید. اطلاعاتی که در این بخش به دست می‌آورید شامل موارد زیر است:

• کوئری‌ها (Queries): کلمات کلیدی که کاربران با جست‌وجوی آنها به وب‌سایت شما رسیده‌اند.
• صفحات (Pages): صفحاتی از وب‌سایت شما که بیشترین بازدید را از طریق جست‌وجوی گوگل داشته‌اند.
• کشورها (Countries): کشورهایی که بیشترین ترافیک جست‌وجو را برای وب‌سایت شما تولید کرده‌اند.
• دستگاه‌ها (Devices): دستگاه‌هایی (موبایل، دسکتاپ، تبلت) که کاربران برای دسترسی به وب‌سایت شما استفاده کرده‌اند.
• تعداد کلیک (Total Clicks)، تعداد نمایش (Total Impressions)، میانگین نرخ کلیک (Average CTR) و میانگین موقعیت (Average Position): این معیارها به شما کمک می‌کنند تا میزان موفقیت کلمات کلیدی و صفحات خود را ارزیابی کنید.

پوشش ایندکس (Index Coverage):

این بخش به شما نشان می‌دهد که کدام صفحات وب‌سایت شما توسط گوگل ایندکس شده‌اند و کدام صفحات دارای مشکل هستند. خطاهای این بخش شامل:

• خطاها (Errors): صفحاتی که گوگل نتوانسته آنها را ایندکس کند (مثلا خطای ۴۰۴).
• معتبر با هشدار (Valid with warnings): صفحاتی که ایندکس شده‌اند اما دارای مشکلات جزئی هستند.
• معتبر (Valid): صفحاتی که با موفقیت ایندکس شده‌اند.
• به استثنا (Excluded): صفحاتی که به دلایلی (مثلا توسط فایل Robots.txt یا تگ noindex) عملا از ایندکس شدن مستثنی شده‌اند.

نقشه سایت (Sitemaps):

با ارسال نقشه سایت (XML Sitemap) خود به «سرچ کنسول»، به گوگل کمک می‌کنید تا ساختار وب‌سایت شما را بهتر درک کند و تمامی صفحات مهم شما را سریع‌تر ایندکس کند.

بازرسی URL با (URL Inspection):

این ابزار به شما امکان می‌دهد تا وضعیت ایندکس شدن یک URL خاص را بررسی کنید. می‌توانید ببینید که آخرین بار گوگل چه زمانی آن صفحه را خزش کرده، آیا موبایل فرندلی است یا خیر، و آیا مشکلات دیگری در آن صفحه وجود دارد. همچنین در صورت عدم پیکربندی درست در هنگام خرید دامنه، ایراد های آن در این بخش به شما نمایش داده می‌شوند. 

سایر پیشرفت‌ها (Enhancements):

این بخش شامل گزارش‌هایی در مورد بهبود های مختلفی است که می‌توانید در وب‌سایت خود اعمال کنید، مانند:

• Core Web Vitals: معیارهای مربوط به تجربه کاربری و سرعت بارگذاری صفحات.
• Mobile Usability: مشکلات مربوط به نمایش وب‌سایت در دستگاه‌های موبایل.
• Rich Results (نتایج غنی): بررسی و رفع مشکلات مربوط به اسکیمامارک‌آپ‌ها برای نمایش بهتر وب‌سایت در نتایج جست‌وجو (مثلا ریویوها، دستور پخت و …).

امنیت و اقدامات دستی (Security & Manual Actions):

• اقدامات دستی (Manual Actions): در صورتی که وب‌سایت شما قوانین گوگل را نقض کرده باشد (مثلا استفاده از تکنیک‌های سئو کلاه سیاه)، گوگل به صورت دستی وب‌سایت شما را جریمه می‌کند و جزئیات آن در این بخش گزارش می‌شود.
• مسائل امنیتی (Security Issues): این بخش شما را از وجود بدافزار یا هک شدن وب‌سایتتان مطلع می‌سازد. همچنین در صورت عدم وجود گواهی SSL، ارورهای مرتبط به ناامن بودن وبسایت نیز در این بخش نمایش داده می‌شود. دقت داشته باشید که در سال ۲۰۲۵، خرید گواهی SSL برای هر وبسایتی ضروری است و عملا وبسایت‌های فاقد این گواهی، از صفحات سرچ خارج شده و یا آخرین صفحات جستجو به آن‌ها اختصاص پیدا می‌کند. 

نکات تکمیلی برای بهره‌برداری حداکثری  از «گوگل سرچ کنسول»

علاوه بر امکاناتی که قبلا ذکر شد، «گوگل سرچ کنسول» (Google Search Console) ویژگی‌های دیگری نیز دارد که می‌تواند به شما در بهبود سئو و عملکرد وب‌سایتتان کمک کند:

لینک‌ها (Links)

این بخش به شما دید کاملی از لینک‌های ورودی (بک‌لینک‌ها) و لینک‌های داخلی وب‌سایتتان می‌دهد. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم، مقاله بک‌ لینک چیست؟ را مطالعه کنید.

• لینک‌های خارجی (External links): مهم‌ترین دامنه‌هایی که به وب‌سایت شما لینک داده‌اند، و همچنین صفحاتی از وب‌سایت شما که بیشترین لینک خارجی را دریافت کرده‌اند، در این قسمت قابل مشاهده است. این اطلاعات برای ارزیابی اعتبار وب‌سایت و شناسایی فرصت‌های لینک‌سازی بسیار ارزشمند است.
• لینک‌های داخلی (Internal links): ساختار لینک‌دهی داخلی وب‌سایت شما را نشان می‌دهد. لینک‌های داخلی قوی به گوگل کمک می‌کنند تا صفحات مهم شما را بهتر شناسایی کند و خزش صفحات را آسان‌تر سازد.

حذف لینک ها (URL Removals)

این ابزار به شما امکان می‌دهد تا به صورت موقت URL هایی را از نتایج جست‌وجوی گوگل حذف کنید. این ویژگی زمانی مفید است که نیاز دارید یک صفحه را به سرعت از ایندکس گوگل خارج کنید، مثلا اگر اطلاعات حساسی در آن صفحه وجود دارد یا محتوای آن قدیمی شده است.

تجربه صفحه (Page Experience):

این گزارش ترکیبی از Core Web Vitals، امنیت HTTPS، و قابلیت استفاده در موبایل را بررسی می‌کند تا یک امتیاز کلی برای تجربه صفحه ارائه دهد. نمره این بخش، نمایانگر یکی از اجزای اصلی UX یا همان تجربه کاربری وبسایت شماست.

یک مثال کاربردی: حل مشکل افت رتبه با گوگل سرچ کنسول

فرض کنید متوجه افت ناگهانی ترافیک وب‌سایت خود از گوگل شده‌اید. «سرچ کنسول» می‌تواند در شناسایی علت کمک کند:

1. بررسی گزارش «عملکرد»: ابتدا به بخش «عملکرد» بروید. آیا تعداد کلیک‌ها یا نمایش‌ها برای کلمات کلیدی مهم شما کاهش یافته است؟ آیا میانگین موقعیت وب‌سایت شما به طور ناگهانی افت کرده است؟ این می‌تواند نشانه‌ای از تغییر در رتبه‌بندی باشد.
2. بررسی گزارش «پوشش ایندکس»: به بخش «پوشش ایندکس» بروید. آیا تعداد صفحات ایندکس شده شما کاهش یافته است؟ آیا خطاهای جدیدی مانند خطای سرور یا ۴۰۴ برای صفحات مهم ظاهر شده است؟
3. بازرسی URL صفحات کلیدی: چند URL مهم و پربازدید خود را در ابزار «بازرسی URL» بررسی کنید. آیا گوگل آخرین بار آنها را خزش کرده است؟ آیا مشکلی در ایندکس شدن وجود دارد؟
4. بررسی «اقدامات دستی» و «مسائل امنیتی»: حتما این دو بخش را چک کنید. یک جریمه دستی از گوگل یا وجود بدافزار می‌تواند به شدت بر ترافیک شما تاثیر بگذارد. دقت داشته باشید که برخی از ایرادات این بخش می‌توانند توسط سروری که سایت روی آن مستقر است، به وجود بیایند. به همین خاطر، در هنگام خرید سرور مجازی، بهتر است به سوابق و شهرت فروشنده سرویس نیز توجه ویژه ای داشته باشید تا در آینده، با مشکلاتی که حتی شما یا برنامه نویسان وبسایت شما مقصر آن نیستند، روبرو نشوید. 

با استفاده سیستماتیک از این ابزارها، می‌توانید ریشه مشکل را شناسایی کرده و برای رفع آن اقدام کنید.

تحریم کاربران ایرانی توسط گوگل وبمستر تولز

بسیاری از سرویس‌های آنلاین بین‌المللی، به دلیل تحریم‌های اقتصادی اعمال‌شده علیه ایران، دسترسی کاربران ایرانی را محدود یا به کلی مسدود کرده‌اند. این محدودیت‌ها عملا شامل طیف وسیعی از خدمات از جمله ابزارهای توسعه‌دهنده، پلتفرم‌های ابری، سرویس‌های مالی، و حتی برخی ابزارهای آموزشی می‌شود. این وضعیت، چالش‌های قابل توجهی را برای متخصصان، دانشجویان و کسب‌وکارهای ایرانی ایجاد کرده و آنها را مجبور به استفاده از روش‌های جایگزین مانند VPNها یا سرویس‌های پروکسی برای دسترسی به این ابزارها کرده است که این خود نیز می‌تواند با مشکلات امنیتی و کاهش سرعت همراه باشد.

گوگل وبمستر تولز یا سرچ کنسول یکی از این سرویس‌ها بود که در گذشته دسترسی کاربران ایرانی به آن محدود شده بود، هرچند در حال حاضر این محدودیت برای سرچ کنسول تا حد زیادی برطرف شده است، اما تجربه‌های قبلی نشان‌دهنده تاثیر عمیق این تحریم‌ها بر فعالیت‌های آنلاین در ایران است. البته که گوگل در این زمینه چندان سخت‌گیر نیست و به راحتی می‌توان محدودیت های این سرویس را دور زد.

نتیجه‌گیری : گوگل وبمستر تولز، ابزاری کلیدی برای بررسی وضعیت سئو وبسایت

«گوگل سرچ کنسول» یا همان Google Webmastertools فراتر از یک ابزار ساده، یک دستیار هوشمند برای هر وبمستر است. با تحلیل داده‌های غنی و گزارش‌های دقیقی که ارائه می‌دهد، به شما این امکان را می‌دهد که استراتژی‌های سئوی خود را دقیق‌تر تنظیم کنید، مشکلات فنی را به سرعت رفع کنید و در نهایت، به جایگاه‌های بالاتر در نتایج جست‌وجوی گوگل دست یابید. هر وبمستر حرفه‌ای می‌داند که پایش منظم و استفاده بهینه از این ابزار، کلید موفقیت پایدار در فضای آنلاین است. هیچگاه اهمیت این webmaster tools را در مسیر بهبود دائمی وب‌سایت دست کم نگیرید.