ارور 404 چیست و چگونه آن را رفع کنیم؟

خطای 404 چیست؟ بررسی جامع انواع، روش‌های رفع و تاثیر آن بر سئو

خطای 404 Not Found یک کد وضعیت استاندارد HTTP است و یکی از رایج‌ترین پیام‌های خطا در وب به شمار می‌رود. این خطا زمانی رخ می‌دهد که مرورگر یا کلاینت با موفقیت به سرور وب ارتباط برقرار کرده، اما سرور نتوانسته منبع درخواست شده (مانند صفحه وب، تصویر یا فایل) را در آدرس مشخص‌شده پیدا کند. این پیام به کاربر اعلام می‌کند که منبع مورد نظر وجود ندارد یا حذف شده است. اگر به این موارد علاقه مند هستید، می‌توانید مقاله «خطای 403 Forbidden چیست و روش های رفع این خطا» را مطالعه کنید.

این خطا به عنوان خطای «صفحه 404» یا «صفحه پیدا نشد» شناخته می‌شود. در عمل، هنگامی که کاربر یک URL را وارد می‌کند یا روی یک لینک کلیک می‌کند، سرور وب باید به این درخواست پاسخ دهد. اگر سرور در مسیر درخواست، منبع معتبری را نیابد، به جای محتوای صفحه، کد وضعیت 404 را ارسال می‌کند. این کد اطمینان می‌دهد که مشکل از سمت سرور نیست و سرور در حال کار است، بلکه منبع درخواست‌شده وجود خارجی ندارد.

بررسی کدهای زیرمجموعه ارور 404

در حالی که رایج‌ترین شکل این خطا به صورت عمومی 404 Not Found است، در پلتفرم‌های سروری مانند IIS (Internet Information Services) مایکروسافت، کدهای زیرمجموعه یا زیروضعیت (Substatus Codes) تخصصی‌تری وجود دارند که دلایل دقیق‌تر بروز این خطا را نشان می‌دهند. شناخت این زیرکدها برای عیب‌یابی فنی مدیران وب‌سایت ضروری است.

ارور 404.0: Not Found (عمومی)

این زیرکد، عمومی‌ترین و پیش‌فرض‌ترین حالت خطای 404 است و نشان می‌دهد که سرور به سادگی نتوانسته منبع درخواستی را پیدا کند. دلایل اصلی بروز این حالت معمولا عبارت‌اند از: اشتباه تایپی در آدرس URL توسط کاربر، حذف شدن محتوا یا تغییر مسیر آن بدون اعمال ریدایرکت 301 و لینک‌های داخلی یا خارجی خراب.

ارور 404.1: Site Not Found

این خطا به این معنی است که سرور نتوانسته سایت یا تاریخچه (Root) مورد نظر را پیدا کند. به عبارت دیگر، مشکل در پیدا کردن خود دامنه یا ساختار اصلی آن است. این حالت بیشتر مربوط به پیکربندی سرور و محیط میزبانی است تا یک صفحه خاص. این امر ممکن است به علت مشکلات فنی سرور، خطاهای تنظیمات اصلی یا مسائل شبکه باشد. در محیط سرور اختصاصی مناسب کسب و کار، از آن‌جایی که وظیفه کانفیگ و نگهداری از سرور بر عهده کاربر است، باید تمام تنظیمات شبکه و تنظیمات اجرا اسکریپت‌های وبسایت بررسی شده و اتصالات داخلی و خارجی سرور بررسی شود.

ارور 404.2: ISAPI or CGI restriction

ارور 404.2 که یکی دیگر از انواع ارور 404 به شمار می‌رود، نوعی خطای HTTP است که به شکل «404.2 ISAPI or CGI restriction» نمایش داده می‌شود. این خطا به معنای این است که سرور وب نتوانسته است به درخواست کاربر پاسخ دهد، زیرا محدودیت‌هایی بر روی اجرای یکی از دو رابط برنامه‌نویسی زیر اعمال شده است:

• ISAPI (Internet Server Application Programming Interface): یک رابط برنامه‌نویسی مخصوص سرورهای وب IIS مایکروسافت که به توسعه‌دهندگان امکان اجرای برنامه‌های تحت وب را می‌دهد.
• CGI (Common Gateway Interface): یک رابط استاندارد که به سرور اجازه اجرای برنامه‌های خارجی (اسکریپت‌ها) برای پردازش درخواست‌های وب و ایجاد محتوای داینامیک را می‌دهد.

دلیل خطا: خطای 404.2 زمانی ایجاد می‌شود که محدودیت‌های امنیتی یا عملکردی خاصی بر روی اجرای اسکریپت‌های ISAPI یا CGI توسط سرور تنظیم شده باشد و درخواستی برای اجرای یک اسکریپت به سرور می‌رسد که با این محدودیت‌ها در تضاد است. معمولا این مشکل در سرور‌های مجازی مناسب میزبانی رخ می‌دهد و هاست‌های اشتراکی یا هر سرویسی که به Root دسترسی ندارند، از این مشکل معمولا در امان هستند.

ارور 404.3: MIME type restriction

ارور 404.3 که یکی دیگر از انواع ارور 404 است، نوعی خطای HTTP است که به شکل «404.3 MIME type restriction» نمایش داده می‌شود. این خطا به معنای این است که سرور وب نمی‌تواند صفحه یا منبع مورد نظر را پیدا کند، چرا که محدودیت‌هایی بر روی نوع MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) تنظیم شده و با درخواست کاربر در تضاد است.

نوع MIME یک استاندارد برای تعیین نوع محتوای یک فایل است (مثلا text/html یا application/pdf). این خطا زمانی رخ می‌دهد که سرور برای سرویس‌دهی نوع خاصی از فایل (به دلیل امنیتی یا عدم پیکربندی) محدود شده باشد.

دلایل عمده و فنی بروز خطای 404

دلایل بروز خطای 404 متنوع هستند و به دلایل سمت کاربر (کلاینت) و تنظیمات سمت سرور مربوط می‌شوند.

دلایل رایج و سمت کاربر

• نادرست بودن آدرس (URL): کاربر آدرس را به اشتباه وارد کرده یا آدرس در لینک‌های سایت به اشتباه نوشته شده است.
• حذف شدن محتوا: صفحه یا منبع مورد نظر از وب‌سایت حذف شده و هیچ ریدایرکت مناسبی تنظیم نشده است.
• تغییر آدرس محتوا (جا به جایی): محتوا به یک آدرس جدید منتقل شده، اما ریدایرکت 301 (انتقال دائم) اعمال نشده است.

دلایل فنی و سمت سرور

• مشکلات در فایل .htaccess: پیکربندی نادرست یا اشتباه در فایل .htaccess در سرورهای آپاچی می‌تواند منجر به خطاهای مسیریابی و در نتیجه 404 شود.
• بررسی مجوزها (Permissions): عدم وجود مجوز کافی برای فایل‌ها و پوشه‌ها (مثلا 644 یا 755) می‌تواند باعث شود سرور نتواند فایل را بخواند و خطای 404 برگرداند.
• نادرست بودن تنظیمات DNS: اگر رکوردهای DNS دامنه روی یک سرور یا آی‌پی اشتباه تنظیم شده باشند.
• تغییر پیوندهای یکتا (Permalinks): در سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس، تغییر ساختار URL بدون به‌روزرسانی یا تنظیم مجدد، آدرس‌های قدیمی را غیرقابل دسترس می‌کند. اگر پس از بکاپ و ریکاوری وردپرس با این مشکل روبرو شده‌اید، در ابتدا تنظیمات هاست اشتراکی وردپرس خود را چک کرده و سپس تنظیمات سی پنل یا پنل کاربری خود را چک کنید تا از درست بودن دسترسی ها و مجوز‌های CMS وردپرس مطمئن شوید.

رفع ارور 404: راهکارهای عملی و تخصصی

رفع ارور 404 برای حفظ سلامت سایت و سئو بسیار حیاتی است و باید توسط توسعه‌دهندگان و مدیران وب صورت گیرد.

اقدامات اولیه و اصلاحی

1. بررسی و اصلاح URL: ابتدا مطمئن شوید که URL صحیح است. اگر نوشتار URL اشتباهی داشته باشد، آن را اصلاح کنید.
2. پیاده‌سازی ریدایرکت 301: اگر صفحه‌ای را حذف کرده‌اید یا آدرس آن را تغییر داده‌اید، حتما از ریدایرکت 301 برای هدایت ترافیک به یک صفحه مرتبط یا صفحه اصلی استفاده کنید. این مهم‌ترین اقدام سئویی است.
3. بررسی و تصحیح لینک‌های خراب: لینک‌های داخلی و خارجی که به صفحاتی با ارور 404 اشاره می‌کنند را شناسایی و به صفحات مناسب هدایت کنید.
4. پاک کردن کش مرورگر و سرور: گاهی اوقات، خطا به دلیل ذخیره شدن نسخه قدیمی در حافظه پنهان (Cache) مرورگر یا سرور اتفاق می‌افتد.

اقدامات فنی و سروری

1. بررسی مجوزها: مطمئن شوید که سرور وب به کاربران مجوز دسترسی به صفحه یا منبع مورد نظر را می‌دهد.
2. بررسی تنظیمات سرور: تنظیمات سرور وب را برای مسائلی مانند مسیرها، تنظیمات URL Rewrite و نوع MIME بررسی کنید.
3. راه‌اندازی مجدد سرور: در بعضی موارد، راه‌اندازی مجدد سرور وب ممکن است مشکل را حل کند.
4. بررسی لاگ‌ها: لاگ‌های سرور وب (خطا و دسترسی) را بررسی کنید تا جزئیات بیشتری از درخواست‌ها و اشکالات سرور را ببینید.
5. مشاوره با توسعه‌دهندگان و مدیران سرور: اگر نمی‌توانید مشکل را برطرف کنید، به توسعه‌دهندگان و مدیران سرور خود مراجعه کنید.

برای جلوگیری از بروز خطاهای مکرر مانند 404 و حفظ پایداری وب‌سایت، انتخاب زیرساخت مناسب اهمیت زیادی دارد. استفاده از سرویس‌های ابری این امکان را فراهم می‌کند که منابع متناسب با نیاز کسب‌وکار به‌صورت پویا تنظیم شوند و وب‌سایت همیشه در دسترس کاربران بماند. در همین راستا، پیشنهاد می‌کنیم مزایای استفاده از سرور ابری برای کسب‌وکارها را مطالعه کنید تا با مزایای سرعت، امنیت و مقیاس‌پذیری سرورهای ابری بیشتر آشنا شوید در نتیجه مناسب ترین زیرساخت را برای وبسایت خود انتخاب کنید.

اقدامات بهبود تجربه کاربری

1. تنظیم صفحات 404 سفارشی: برای بهبود تجربه کاربری، می‌توانید صفحات 404 سفارشی ایجاد کنید که پیام و راهنمای مناسبی (شامل لینک‌های مفید و کادر جستجو) به کاربران ارائه دهند.
2. اطمینان از کدهای وضعیت مناسب: مطمئن شوید که صفحه 404 شما واقعا کد وضعیت HTTP 404 را برمی‌گرداند و نه کد 200 OK (که منجر به خطای Soft 404 می‌شود).
3. استفاده از کد 410 (Gone): اگر منبعی به طور دائم و قطعی حذف شده و هیچ جایگزین مرتبطی ندارد، از کد وضعیت 410 Gone استفاده کنید.

تاثیر خطای 404 بر سئو وب سایت

ارور 404 می‌تواند تاثیرات منفی بر روی سئو (بهینه‌سازی موتورهای جستجو) وب‌سایت داشته باشد. اما تاثیر و میزان آن به تعداد، اهمیت و نوع صفحات دارای این خطا بستگی دارد.

پیامدهای منفی سئویی

• لطمه به تجربه کاربری و نرخ پرش: وقوع ارور 404 تجربه کاربری را تحت تاثیر قرار داده و باعث نارضایتی و افزایش نرخ پرش (Bounce Rate) می‌شود.
• اتلاف بودجه خزش (Crawl Budget): ربات‌های موتور جستجو وقت ارزشمند خود را صرف بررسی لینک‌هایی می‌کنند که به صفحات 404 می‌رسند، که این امر خزش صفحات مهم و جدید را به تاخیر می‌اندازد.
• کاهش ارزش لینک (Link Equity): اگر وب‌سایت شما دارای لینک‌های خارجی (بک لینک‌ها) به صفحاتی با ارور 404 باشد، ارزش سئوی این بک لینک‌ها هدر می‌رود.
• آسیب به ساختار وب‌سایت: اگر صفحات داخلی و خارجی با یک ساختار منطقی به یکدیگر پیوند داشته باشند ولی این پیوندها به صفحاتی با ارور 404 اشاره کنند، ساختار وب‌سایت ناهماهنگ شده و از لحاظ سئو ضرر می‌کنید.

تفاوت خطای 404 با سایر خطاهای رایج HTTP

خطاهای HTTP Status Codes در دسته‌های مختلفی قرار می‌گیرند. درک تفاوت 404 با سایر خطاهای رایج سری 400 و سری 500، به عیب‌یابی کمک شایانی می‌کند.

خطای Soft 404 و ابزارهای مانیتورینگ پیشرفته

یک مفهوم مهم در سئو، خطای Soft 404 (404 نرم) است که به اندازه 404 واقعی مشکل‌ساز است.

Soft 404 چیست؟

خطای Soft 404 زمانی رخ می‌دهد که یک صفحه در واقع وجود خارجی ندارد و محتوای آن خالی یا نامرتبط است، اما سرور به جای بازگرداندن کد وضعیت صحیح 404 Not Found یا 410 Gone، کد وضعیت HTTP 200 OK را برمی‌گرداند. این باعث می‌شود موتورهای جستجو فکر کنند صفحه معتبر است و آن را خزش و ایندکس کنند، در حالی که محتوایی برای کاربر ندارد.

ابزارهای مانیتورینگ خطا

برای مدیریت و کاهش تاثیرات 404، استفاده از ابزارهای زیر توصیه می‌شود:

1. کنسول جستجوی گوگل (Google Search Console): مهم‌ترین ابزار برای شناسایی خطاهای 404 واقعی و Soft 404 از دید گوگل.
2. Screaming Frog: ابزاری تخصصی برای اسکن کامل وب‌سایت جهت یافتن تمامی لینک‌های داخلی و خارجی شکسته (با کد 404) و صفحات ارجاع دهنده آن‌ها.
3. ابزارهای آنالیز سئو (Ahrefs/Semrush): این ابزارها گزارش‌های کاملی از لینک‌های شکسته ورودی و خروجی سایت شما ارائه می‌دهند.

بیشتر بخوانید : آشنایی با کنسول سرچ گوگل و ابزار وبمستر تولز

سخن پایانی

خطای 404 Not Found صرفا یک کد خطا نیست؛ بلکه نشان‌دهنده یک فرصت از دست رفته در وب‌سایت شماست. گرچه وجود این خطا در معماری پویا و همیشه در حال تغییر وب اجتناب‌ناپذیر است، مدیریت فعال و مسئولانه آن، تمایز میان یک سایت حرفه‌ای و یک سایت نامنظم را مشخص می‌کند. مدیران وب‌سایت‌ها باید به جای پاک کردن صورت مسئله، این خطاها را به صورت مستمر در ابزارهایی مانند سرچ کنسول رصد کنند و اقدامات اصلاحی لازم را در پیش بگیرند. این اقدامات نه تنها با پیاده‌سازی ریدایرکت‌های 301 برای حفظ اعتبار سئو، بلکه با طراحی خلاقانه و کاربردی صفحات 404 سفارشی که کاربران را سرگردان نمی‌کند، تکمیل می‌شوند. در نهایت، تمرکز بر سلامت لینک‌ها و جلوگیری از اتلاف بودجه خزش (Crawl Budget)، تضمین می‌کند که سایت شما همیشه برای کاربران و موتورهای جستجو بهینه و قابل اعتماد باقی بماند.