تفاوت روتر و مودم چیست؟

تفاوت روتر و مودم چیست؟ روتر دستگاهی است که می‌تواند بسته‌های داده را بین شبکه‌ها هدایت کند و مودم دستگاهی است که بین شبکه محلی و اینترنت ارتباط برقرار می‌کند. در ادامه تلاش می‌کنیم اطلاعات بیشتری را در مورد تفاوت روتر و مودم در اختیار شما قرار دهیم. همچنین در صورتیکه به این مطالب علاقه مند هستید، می‌توانید مقاله آشنایی با مفاهیم ابتدایی شبکه را نیز مطالعه کنید.

روتر چیست؟

قبل از آنکه بخواهیم به تفاوت روتر و مودم بپردازیم، بهتر است نگاهی به کارکرد روتر داشته باشیم. روتر (Router) دستگاه شبکه است که بسته‌های داده را بین شبکه‌ها یا زیرشبکه‌ها هدایت می‌کند. وظیفه عمده روتر، مسیریابی بسته‌های داده در شبکه است. به عبارت ساده‌تر، روتر پلی بین شبکه‌ها است و بسته‌های داده را از منبع به مقصد موردنظر هدایت می‌کند.

روترها در شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت بسیار زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها از پروتکل‌ها و الگوریتم‌های مختلفی برای تصمیم‌گیری درباره مسیردهی بسته‌های داده استفاده می‌کنند. با تحلیل عناوین IP (آدرس‌های اینترنتی) و اطلاعات مربوط به مسیریابی، روترها تصمیم می‌گیرند که بسته‌های داده را به کدام شبکه یا زیرشبکه بعدی هدایت کنند تا به مقصد برسانند.

علاوه بر این، روترها قادرند وظایف دیگری مانند تقسیم بندی ترافیک شبکه، پیکربندی امنیت شبکه (به عنوان فایروال) و ایجاد شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) را انجام دهند. همچنین، روترها می‌توانند قابلیت‌های مربوط به اتصال به شبکه بی‌سیم (Wi-Fi) را نیز داشته باشند.

روترها در انواع مختلفی مانند روترهای خانگی، روترهای سازمانی و روترهای سرویس‌دهی اینترنت (ISP) موجود هستند. هر یک از این نوع روترها ویژگی‌ها و قابلیت‌های متفاوتی دارند که با توجه به نیاز شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مودم چیست؟

قبل از آنکه وارد بحث تفاوت روتر و مودم شویم، تلاش می‌کنیم اطلاعاتی در مورد مودم در اختیار شما قرار دهیم. مودم (Modem) که  ترکیبی از کلمات Modulator-Demodulator است، یک دستگاه شبکه است که ارتباط بین شبکه محلی (مانند شبکه خانگی) و شبکه گسترده‌ اینترنت را برقرار می‌کند. وظیفه اصلی مودم تبدیل سیگنال‌های دیجیتالی کامپیوتر به سیگنال‌های آنالوگ قابل انتقال در خطوط ارتباطی فیزیکی (مانند خطوط تلفنی یا کابل کواکسیال) است.

مودم به عنوان یک واسط بین دستگاه‌های کامپیوتری و شبکه‌های ارتباطی عمل می‌کند. در ارتباطات شبکه، داده‌ها به صورت سیگنال‌های دیجیتالی (بیت‌ها و بایت‌ها) توسط دستگاه‌های کامپیوتر تولید و ارسال می‌شوند. مودم این داده‌ها را با استفاده از یک فرآیند به نام مودولاسیون به سیگنال‌های آنالوگ تبدیل می‌کند تا بتواند از طریق خطوط ارتباطی فیزیکی به مقصد ارسال شود. در سمت مقصد، مودم دیگر سیگنال‌های آنالوگ را با استفاده از فرآیندی به نام دمودولاسیون به سیگنال‌های دیجیتال تبدیل می‌کند تا دستگاه‌های کامپیوتری بتوانند داده‌ها را دریافت و تفسیر کنند.

مودم‌ها در انواع مختلفی مانند مودم‌های DSL، کابل مودم، مودم‌های بی‌سیم (Wi-Fi) و مودم‌های سیار (مانند مودم‌های 3G/4G/5G) موجود هستند. هر نوع مودم ویژگی‌ها و قابلیت‌های مختلفی دارد که با توجه به نوع ارتباط و نیازهای شبکه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، مودم‌های بی‌سیم قابلیت ایجاد شبکه بی‌سیم را فراهم می‌کنند و به دستگاه‌ها اجازه می‌دهند تا به اینترنت از طریق اتصال بی‌سیم متصل شوند.

تفاوت روتر و مودم

تفاوت روتر و مودم در وظایف و عملکرد آن‌ها است. در حالی که هر دو دستگاه در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شوند، آن‌ها وظایف متفاوتی را بر عهده دارند.

 مودم (Modem)

• مودم برای برقراری ارتباط بین دستگاه کامپیوتری و شبکه بزرگتری مانند اینترنت (ISP) استفاده می‌شود.
• وظیفه مودم تبدیل سیگنال‌های دیجیتال دستگاه کامپیوتر به سیگنال‌های آنالوگ برای انتقال در شبکه فیزیکی مانند خطوط تلفنی یا کابل کواکسیال است و بالعکس.

 بصورت کلی، مودم برای اتصال به اینترنت و ارسال و دریافت داده‌ها از طریق شبکه گسترده‌تر استفاده می‌شود.

روتر (Router)

• روتر برای مسیریابی بسته‌های دیتا در شبکه‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه بسته‌های دیتا را از یک شبکه به شبکه دیگر هدایت می‌کند.
• وظیفه اصلی روتر تصمیم‌گیری درباره مسیردهی بسته‌های داده است. روتر با تحلیل آدرس‌های IP و اطلاعات مربوط به مسیریابی، تصمیم می‌گیرد که بسته‌ها را به کدام شبکه هدایت کند تا به مقصد برساند.
• روترها می‌توانند وظایف دیگری مانند تقسیم بندی ترافیک شبکه، پیکربندی امنیت شبکه و ایجاد شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) را نیز انجام دهند.

در بسیاری از موارد، دستگاه‌های روتر و مودم به صورت ترکیبی عرضه می‌شوند و قابلیت‌های هر دو را در خود دارا می‌باشند. به عنوان مثال، مودم‌های بی‌سیم که همزمان وظایف مودم و روتر را انجام می‌دهند و اتصال به اینترنت را فراهم می‌کنند و از طرف دیگر امکان ساخت شبکه بی‌سیم را به دستگاه‌ها ارائه می‌دهند.

روترها چگونه می‌توانند امنیت شبکه را تقویت کنند؟

اکنون که با تفاوت روتر و مودم آشنا شدید، ممکن است این سوال برای شما به وجود آید که روترها چگونه می‌توانند امنیت شبکه را تقویت کنند؟! روترها از طریق انجام اقدامات و پیکربندی‌های مختلف می‌توانند به این هدف دست پیدا کنند. در ادامه، به چندین روش رایج برای تقویت امنیت شبکه با استفاده از روتر می‌پردازیم:

• پیکربندی رمزنگاری:

روترها می‌توانند از رمزنگاری برای محافظت اطلاعات در حین ارسال و دریافت استفاده کنند. در این پروسه از رمزنگاری مانند پروتکل WPA2/WPA3 برای محافظت از اتصالات بی‌سیم استفاده می‌شود.

• جدا سازی شبکه:

روترها می‌توانند شبکه را به بخش‌های جداگانه تقسیم کنند تا بخش‌های حساس‌تر مانند شبکه داخلی (LAN) و بخش عمومی (Public) جدا شوند. این جداسازی باعث می‌شود تا دستگاه‌هایی که به بخش عمومی دسترسی دارند، به بخش حساس‌تر دسترسی نداشته باشند.

• استفاده از فایروال:

روترها می‌توانند قابلیت فایروال را داشته باشند که به صورت تحلیلی ترافیک شبکه را بررسی کرده و ترافیک مشکوک را مسدود می‌کنند. فایروال شامل مسدود کننده‌های بسته (Packet Filters)، تحلیلگر حملات (Intrusion Detection System) و سرویس‌های امنیتی دیگر می‌شود.

• تنظیمات دسترسی:

روترها امکان تنظیم دسترسی به شبکه را برای دستگاه‌ها و کاربران فراهم می‌کنند. برای مثال، می‌توان برای دستگاه‌های خاص محدودیت‌های دسترسی قرار داد، یا از فهرست سیاه (Blacklist) و فهرست سفید (Whitelist) برای کنترل دسترسی به دستگاه‌ها استفاده کرد.

• به‌روزرسانی نرم‌افزار:

روترها نیاز به به‌روزرسانی نرم‌افزار دارند تا آسیب‌پذیری‌های امنیتی جدید را برطرف کنند. برای حفظ امنیت، باید روترها را به‌روز نگه دارید و آخرین نسخه نرم‌افزار را داشته باشید.

سخن پایانی

در این مطلب، تلاش کردیم اطلاعات کاملی در مورد تفاوت روتر و مودم در اختیار شما قرار دهیم. همانطور که متوجه شدید، روتر دستگاهی است که می‌تواند بسته‌های دیتا را بین شبکه‌ها هدایت کند و مودم دستگاهی است که که ارتباط بین شبکه محلی و اینترنت برقرار می‌کند.