ICANN چیست ؟

ICANN یا «شرکت اینترنتی برای نام‌ها و شماره‌های واگذارشده» (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) یک سازمان غیرانتفاعی بین‌المللی است که مسئولیت هماهنگی و مدیریت برخی از مهم‌ترین بخش‌های زیرساخت اینترنت را بر عهده دارد. این سازمان در سال ۱۹۹۸ تاسیس شد تا اطمینان حاصل کند که اینترنت به صورت امن، باثبات و یکپارچه برای همه کاربران در سراسر جهان کار می‌کند.

تاریخچه و اهداف اصلی ICANN

قبل از تاسیس ICANN، وظایف مربوط به مدیریت نام‌های دامنه و تخصیص آدرس‌های IP توسط سازمان‌های دیگری، از جمله IANA (Internet Assigned Numbers Authority) که در آن زمان توسط یک فرد به نام جان پاستل مدیریت می‌شد، انجام می‌گرفت. با رشد سریع اینترنت، نیاز به یک ساختار مدیریتی بین‌المللی و غیردولتی احساس شد. به همین دلیل، ICANN با هدف خصوصی‌سازی و بین‌المللی‌کردن این مسئولیت‌ها به وجود آمد.

اهداف اصلی این سازمان عبارتند از:

• هماهنگی و مدیریت سیستم نام دامنه (DNS)
• تخصیص فضاهای آدرس IP و مدیریت آن
• مدیریت پروتکل‌ها و پورت‌های اینترنتی
• تضمین ثبات و امنیت زیرساخت‌های اصلی اینترنت

نقش ICANN در دنیای اینترنت

ICANN وظایف مهمی را در پشت صحنه اینترنت انجام می‌دهد که تاثیر مستقیمی بر نحوه کارکرد وب برای همه ما دارد. یکی از کلیدی‌ترین این وظایف، مدیریت سیستم نام دامنه (DNS) است. DNS را می‌توان به عنوان «دفترچه تلفن» اینترنت در نظر گرفت که نام‌های دامنه قابل فهم برای انسان (مانند google.com) را به آدرس‌های IP قابل فهم برای رایانه (مانند 172.217.16.142) ترجمه می‌کند.

• دامنه‌های سطح بالای عمومی (gTLDs): مانند .com، .org، .net و .info. ICANN مسئول نظارت بر ثبت‌کننده‌ها (Registrars) و ثبت‌کنندگان (Registries) این دامنه‌ها است.
• دامنه‌های سطح بالای کد کشوری (ccTLDs): مانند .ir برای ایران، .uk برای بریتانیا و .de برای آلمان. ICANN مسئولیت نظارت کلی بر این دامنه‌ها را نیز بر عهده دارد.

ساختار و حاکمیت ICANN

ICANN یک سازمان پیچیده است که از گروه‌های مختلفی تشکیل شده تا اطمینان حاصل شود که تصمیم‌گیری‌ها به صورت مشارکتی و با در نظر گرفتن نظرات همه ذینفعان انجام می‌شود. این ذینفعان شامل دولت‌ها، کسب‌وکارها، متخصصان فنی، و کاربران فردی هستند.

ساختار حاکمیت ICANN شامل موارد زیر است:

• هیئت مدیره (Board of Directors): مسئولیت تصمیم‌گیری‌های کلان و سیاست‌گذاری‌های اصلی را بر عهده دارد.
• کمیته‌های مشورتی (Advisory Committees): این کمیته‌ها نظرات دولت‌ها، سازمان‌های دولتی، و کاربران را در تصمیم‌گیری‌های ICANN منعکس می‌کنند.
• سازمان‌های پشتیبانی (Supporting Organizations): این سازمان‌ها مسئولیت‌های مشخصی مانند توسعه سیاست‌ها برای نام‌های دامنه عمومی و تخصیص آدرس‌های IP را بر عهده دارند.

این ساختار به ICANN اجازه می‌دهد که به عنوان یک سازمان چند ذینفعی عمل کرده و از نفوذ یک طرف خاص (مثلا یک دولت واحد) بر مدیریت اینترنت جلوگیری کند.

اهمیت ICANN و چالش‌های پیش رو

ICANN نقش حیاتی در حفظ ثبات، امنیت و قابلیت همکاری اینترنت ایفا می‌کند. بدون وجود چنین نهادی، مدیریت منابع حیاتی اینترنت به هرج و مرج کشیده می‌شد و ارتباطات جهانی با مشکل مواجه می‌شد. به عنوان مثال، اگر ICANN نبود، ممکن بود چندین سازمان مختلف تصمیم بگیرند که آدرس‌های IP را به روش‌های ناسازگار با یکدیگر تخصیص دهند، که این امر منجر به اختلال در شبکه جهانی می‌شد.

با این حال، این سازمان نیز با چالش‌هایی روبرو است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، بحث بر سر حاکمیت اینترنت و تلاش برخی کشورها برای کنترل بیشتر بر زیرساخت‌های آن است. همچنین، موضوعاتی مانند حفظ حریم خصوصی کاربران و مبارزه با سوءاستفاده‌های اینترنتی (مانند اسپم و فیشینگ) نیز در دستور کار ICANN قرار دارند. با وجود این چالش‌ها، ICANN همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران در حفظ اینترنت آزاد و جهانی شناخته می‌شود.