ساب دامین(Subdomain) یک زیرشاخه از دامنه اصلی (Main Domain) است که به عنوان یک دامنه مستقل عمل می‌کند. مثلا، در آدرس blog.example.com، بخش blog یک ساب دامین برای دامنه اصلی example.com است. ساب دامینها معمولا برای جداسازی و سازماندهی بخش‌های مختلف یک وب‌سایت، مانند وبلاگ، فروشگاه آنلاین، انجمن گفت‌وگو، یا نسخه‌های زبانی مختلف استفاده می‌شوند. استفاده از ساب دامین به شما اجازه می‌دهد تا هر بخش از سایت را روی یک سرور یا پلتفرم متفاوت میزبانی کنید، که این امر انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری بیشتری را فراهم می‌کند.

مراحل ایجاد ساب دامین روی هاست دیگر

برای اینکه یک ساب دامین را به یک هاست دیگر هدایت کنید، باید تنظیمات DNS دامنه اصلی خود را تغییر دهید. این فرایند شامل ایجاد یک رکورد A یا CNAME در پنل مدیریت DNS دامنه است. این پنل معمولا در جایی که دامنه را ثبت کرده‌اید (مثل شرکت‌های رجیسترار دامنه) قرار دارد. مراحل کلی به شرح زیر است:

• دسترسی به پنل DNS: وارد حساب کاربری خود در وب‌سایت رجیسترار دامنه شوید و به بخش مدیریت DNS (DNS Management) یا ویرایش رکوردهای DNS (Edit DNS Records) بروید.
• انتخاب نوع رکورد: بسته به نیاز، باید یک رکورد جدید از نوع A یا CNAME ایجاد کنید.
• رکورد A: از این نوع رکورد زمانی استفاده می‌شود که قصد دارید ساب دامین را به یک آدرس IP مشخص متصل کنید. در این حالت، فیلد «نام» (Name) را با نام ساب دامین مورد نظر (مثلا shop) و فیلد «مقدار» (Value) را با آدرس IP هاست جدید پر می‌کنید.
• رکورد CNAME: اگر می‌خواهید ساب دامین به یک نام دامنه دیگر متصل شود، از رکورد CNAME استفاده کنید. در این حالت، فیلد «نام» (Name) را با نام ساب‌دامین (مثلا blog) و فیلد «مقدار» (Value) را با نام دامنه مقصد (مثلا blog.wordpress.com) وارد می‌کنید.
• ذخیره و انتظار: پس از ذخیره رکورد، ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد تا تغییرات DNS در سراسر اینترنت اعمال شوند. این دوره زمانی به «انتشار DNS» (DNS Propagation) معروف است.

هاست لینوکس

فرض کنید هاست اصلی شما یک هاست ویندوزی است، اما می‌خواهید برای بخش وبلاگ سایتتان از یک هاست لینوکس استفاده کنید. با توجه به اینکه هاست لینوکس معمولا برای اجرای سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس بهینه‌تر است، این یک انتخاب هوشمندانه است. شما می‌توانید با ایجاد یک رکورد A، ساب دامین blog.yourdomain.com را به آدرس IP هاست لینوکس جدید متصل کنید. سپس، در پنل کنترل هاست لینوکس (مانند cPanel) کافی است ساب دامین را اضافه کرده و فایل‌های وبلاگ خود را در مسیر مربوط به آن بارگذاری کنید.

سرور مجازی (VPS)

در سناریویی دیگر، ممکن است نیاز داشته باشید یک اپلیکیشن خاص را روی یک سرور مجازی یا VPS نصب کنید. سرور مجازی یک ماشین مجازی است که منابع یک سرور فیزیکی را به صورت اختصاصی در اختیار شما قرار می‌دهد و کنترل بیشتری روی محیط سرور دارید. برای متصل کردن ساب دامین به سرور مجازی، باید آدرس IP اختصاصی آن سرور را در یک رکورد A در پنل DNS دامنه اصلی خود وارد کنید. پس از انتشار DNS، ترافیک ساب دامین مستقیما به سرور مجازی شما هدایت می‌شود و شما می‌توانید اپلیکیشن خود را روی آن اجرا کنید. این روش به شما اجازه می‌دهد تا برنامه‌هایی را اجرا کنید که نیاز به تنظیمات خاص یا دسترسی‌های ریشه دارند.

سرور ابری

اگر پروژه شما نیاز به مقیاس‌پذیری بالا دارد، مثلا یک فروشگاه آنلاین که انتظار ترافیک بالایی را دارد، استفاده از سرور ابری یا Cloud Server یک راهکار مناسب است. سرورهای ابری انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند منابع خود را بر اساس نیاز شما به صورت خودکار افزایش یا کاهش دهند. برای اتصال ساب‌دامین به یک سرور ابری، معمولا باید از رکورد CNAME استفاده کنید. ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابری اغلب به جای آدرس IP ثابت، یک نام دامنه به شما می‌دهند که می‌توانید آن را در رکورد CNAME ساب‌دامین خود وارد کنید. این کار به سرور ابری امکان می‌دهد تا به صورت پویا ترافیک را مدیریت کند و بهینه‌ترین منابع را برای پاسخ به درخواست‌ها تخصیص دهد.

نکات مهم و مشکلات احتمالی

• زمان انتشار: همیشه به یاد داشته باشید که تغییرات DNS ممکن است زمان‌بر باشند. این تاخیر به دلیل کش شدن اطلاعات DNS توسط سرورهای مختلف است. صبور باشید و در صورت عدم اعمال تغییرات، پس از چند ساعت دوباره بررسی کنید.
• آدرس IP پویا: اگر هاست جدید شما آدرس IP ثابتی نداشته باشد (که در برخی هاست‌های اشتراکی رایج است)، استفاده از رکورد A می‌تواند مشکل‌ساز باشد. در این موارد، بهتر است از رکورد CNAME استفاده کنید یا با ارائه‌دهنده هاست خود تماس بگیرید.
• پیکربندی هاست جدید: بعد از اینکه DNS را تنظیم کردید، باید مطمئن شوید که هاست جدید شما برای پذیرش ترافیک ساب‌دامین پیکربندی شده است. در پنل کنترل هاست جدید، باید ساب‌دامین را به عنوان یک «Addon Domain» یا «Subdomain» اضافه کنید.
• تداخل رکوردها: مطمئن شوید که رکورد دیگری برای ساب‌دامین مورد نظر در پنل DNS وجود نداشته باشد، چرا که می‌تواند باعث تداخل و عملکرد نادرست شود. ابتدا رکوردهای قدیمی را حذف و سپس رکورد جدید را اضافه کنید.

امنیت و ساب‌دامین‌ها

امنیت یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید هنگام استفاده از ساب‌دامین‌ها در نظر بگیرید. هر ساب‌دامین، از نظر فنی، می‌تواند به عنوان یک موجودیت مجزا عمل کند و از این رو، تنظیمات امنیتی آن باید به دقت انجام شود. اگر ساب‌دامین روی هاست دیگری میزبانی می‌شود، مسئولیت امنیتی آن بخش بر عهده شما و ارائه‌دهنده آن هاست است.

گواهینامه SSL برای ساب‌دامین

برای اینکه ارتباط بین کاربران و ساب‌دامین شما به صورت امن و رمزگذاری شده برقرار شود، نیاز به نصب یک گواهینامه SSL دارید. این گواهینامه باید روی هاست جدیدی که ساب‌دامین به آن هدایت شده است، نصب شود. بسیاری از شرکت‌های هاستینگ، گواهینامه SSL رایگان مانند Let's Encrypt را ارائه می‌دهند که به راحتی قابل نصب است. اگر دامنه اصلی شما گواهینامه SSL Wildcard داشته باشد (مثلا *.yourdomain.com)، این گواهینامه تمام ساب‌دامین‌های شما را نیز پوشش می‌دهد.

عملکرد و سئو

استفاده از ساب‌دامین می‌تواند تاثیر زیادی بر عملکرد و بهینه‌سازی موتورهای جستجو (SEO) داشته باشد. گوگل ساب‌دامین‌ها را به عنوان دامنه‌هایی مستقل از دامنه اصلی در نظر می‌گیرد و این امر می‌تواند در استراتژی‌های سئوی شما مهم باشد.

تاثیر ساب‌دامین بر سئو

از دید گوگل: در گذشته، اعتقاد بر این بود که ساب‌دامین‌ها باید به طور کامل از صفر رتبه‌بندی شوند و اعتبار دامنه اصلی را به ارث نمی‌برند. با این حال، در سال‌های اخیر، گوگل نشان داده است که می‌تواند ارتباط بین ساب‌دامین و دامنه اصلی را تشخیص دهد. با این وجود، ساب‌دامین همچنان به صورت یک وب‌سایت مستقل در کنسول جستجوی گوگل ثبت می‌شود.

استراتژی سئو: اگر قصد دارید محتوای کاملا متفاوتی را در ساب‌دامین منتشر کنید، مثلا یک وبلاگ یا فروشگاه آنلاین، استفاده از ساب‌دامین منطقی است. این کار به شما کمک می‌کند تا محتوای خود را به صورت ساختاریافته‌تر و هدفمندتر به مخاطب ارائه دهید.

استفاده از ساب‌دامین برای زبان‌های مختلف

یکی از کاربردهای رایج ساب‌دامین‌ها، ایجاد نسخه‌های چندزبانه از یک وب‌سایت است. مثلا، برای یک سایت با دامنه example.com، می‌توانید نسخه‌های فارسی، انگلیسی و آلمانی را به ترتیب روی ساب‌دامین‌های fa.example.com، en.example.com و de.example.com میزبانی کنید. این روش به شما اجازه می‌دهد تا هر نسخه زبانی را به صورت مستقل مدیریت کرده و حتی در صورت نیاز، هر یک را روی یک سرور یا پلتفرم متفاوت میزبانی کنید. این رویکرد به ویژه در صورتی مفید است که ترافیک زیادی از یک منطقه جغرافیایی خاص دریافت می‌کنید و می‌خواهید آن نسخه از سایت را روی سروری نزدیک به آن منطقه میزبانی کنید.