اتاق سرور یا Server Room به محلی گفته می‌شود که تجهیزات مرتبط با سرورها در آنجا نگهداری می‌شود. این ساده ترین تعریفی است که می‌توانیم درباره اتاق سرور بگوییم. ولی احتمالا شما دوست دارید اطلاعات بیشتر و دقیق تری درباره مشخصات اتاق سرور، تجهیزات این اتاق و کاربردهای آن داشته باشید. اگر این طور است تا پایان این مقاله از سرور دات آی آر با ما همراه باشید. هدف ما از تهیه این مطلب آشنایی با اتاق سرور است.
اتاق سرور چیست؟
سرورها یکی از مهمترین تجهیزاتی هستند که در بخش خدمات میزبانی وب استفاده می‌شوند. با توجه به اینکه اطلاعات مهمی در این فضا نگهداری می‌شود و کیفیت و کارایی سرورها نقش مهمی در عملکرد کسب و کارهای آنلاین و افرادی که از خدمات سرور و هاست استفاده می کنند دارد، سرورها در محیطی استاندارد و ایمن به نام اتاق سرور نگهداری می‌شوند. طراحی این اتاق بر اساس استانداردهای مشخصی انجام می‌شود تا تجهیزات اتاق سرور با بالاترین راندمان کار کنند.
شرکت هایی که در حوزه خدمات هاست و سرور فعالیت میکنند و همه کسب و کارهایی که بنا به نیاز سازمانی به سرور داخلی احتیاج دارند، اتاق سرور دارند. سرورها و کلیه تجهیزات سخت افزاری مرتبط با آنها در این فضا نگهداری می‌شوند. مهمترین مشخصات اتاق سرور شامل موارد زیر هستند:
- رعایت استانداردهای محیطی مانند ارتفاع سقف، جنس کف و دیوارها و…
- محدودیت‌های دسترسی و سیستم مانیتورینگ اتاق سرور
- مجهز بودن به سیستم‌های کنترل دما
- مقاومت در برابر آتش سوزی و بلایای طبیعی
از اتاق سرور در کجا استفاده می‌شود؟
برای آشنایی با اتاق سرور در قدم بعدی باید ببینیم که از این فضا در کدام سازمان‌ها و شرکت‌ها و با چه هدفی استفاده می‌شود:
✓ شرکت‌هایی که خدمات هاست و سرور ارائه میکنند
اولین گروهی که از اتاق سرور در سطح حرفه ای استفاده می‌کند، شرکت‌های هاستینگ و خدمات سرور هستند. این شرکت‌ها از اتاق سرور برای راه اندازی دیتا سنترهای هاست و خدمات سرور اختصاصی، سرور مجازی و… استفاده میکنند. Server Room این شرکت‌ها مطابق با بالاترین سطح استانداردهای جهانی طراحی می‌شود. چون اطلاعات هزاران شخص و سازمان در این سرورها نگهداری می‌شود.
✓ شرکت‌هایی که به سرور داخلی نیاز دارند
بعضی از شرکت‌ها و سازمان‌ها مانند بانک، بیمه، اداره مالیات، آموزش و پرورش، دانشگاه یا حتی فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ برای نگهداری از اطلاعات مهم در سرورهای داخلی، دسترسی آسان کارکنان به اطلاعات مختلف و عدم دسترسی سایر سازمان‌ها به شبکه داخلی اطلاعات، از اتاق سرور استفاده میکنند. البته دیتا سنتر روم این شرکت‌ها در سطح Server Room حرفه ای نیست، ولی نیاز داخلی را رفع می‌کند.
آشنایی با اجزای اتاق سرور
حالا که خیلی کامل دانستیم که اتاق سرور چیست و کجا از آن استفاده می‌شود، برویم سراغ معرفی تجهیزات و اجزای داخل این اتاق!
همه سرور روم ها یک سری تجهیزات اصلی و امکانات مهم دارند که برای نگهداری سرورها استفاده می‌شوند. البته نمی توان گفت که همه آنها این تجهیزات را دارند، ولی به طور کلی یک اتاق server کامل به تجهیزاتی که در ادامه معرفی می‌کنیم مجهز است:
سیستم کنترل شرایط محیطی
اولین و مهمترین تجهیزات اتاق server، سیستم کنترل شرایط محیطی است. این سیستمها وجود دما، رطوبت و آلودگی را در تمام نقاط اتاق رصد و اندازه گیری میکنند. چون سرورها به رطوبت و شرایط محیطی آلوده حساس هستند و به دلیل بالا بودن دمای هوا در نزدیکی سرورها، شرایط آنها باید دائما رصد شود. این سیستمها با سیستم اطفای حریق و کولینگ سرورها به طور کامل در ارتباط هستند تا در مواقع بحرانی آنها را فعال کنند.
کولینگ سیستمها
اتاق سرور در حالت عادی گرمای زیادی تولید می‌کند و به سیستم خنک کننده ای نیاز دارد که 24 ساعت شبانه روز و ۷ روز هفته فعال باشد. چون سرورها در فاصله نزدیکی از هم قرار می‌گیرند و باید تهویه مناسبی ایجاد شود که در اثر بالا رفتن دما سرورها Down نشوند. این کار توسط سیستم کولینگ انجام می‌شود. کولینگ سیستم باید بتواند بدون بالا بردن رطوبت، دمای اتاق را همیشه خنک نگه دارد.
سیستم اطفاء حریق
یکی از مهمترین تجهیزات Server Room، سیستم اطفاء حریق است. این سیستم برای مواقع اضطراری که در اثر بالا رفتن دمای اتاق یا اتصالی برق احتمال آتش سوزی وجود دارد، طراحی شده است و با آب کار نمی کند. این سیستم باید از نوع Novec، Inergen ،FM-200 یا موارد مشابه باشد که در سریع ترین زمان ممکن و بدون ایجاد رطوبت از آسیب دیدن سرورها یا تجهیزات برقی جلوگیری میکنند.
سیستم برق و اینترنت
همان طور که می‌دانید، سرورها همان کامپیوترهای قدرتمندی هستند که باید 24 دائم روشن باشند و اینترنت پرسرعت آنها همیشه به راه باشد. پس طبیعتا تجهیرات بعدی به تامین برق بدون نویز و اینترنت بدون قطعی مربوط می‌شود. هرچند تامین چنین چیزی در کشور ما سخت است، ولی غیرممکن است. همه اتاق سرورها برای تامین برق از باتری‌های UPS بسیار قدرتمند و برای تامین اینترنت از منابع اصلی اینترنت کشور استفاده میکنند.
سیستم مدیریت کابل سرورها
یکی از مهمترین بخش های Server Room، کنترل و مدیریت سیستم کابل کشی سرورها است. ساماندهی تعداد بسیار زیادی کابل برق، شبکه، اینترنت و… در اتاق سرور کار هر کسی نیست و باید توسط یک تیم متخصص انجام شود.
رک‌ها و محفظه‌های نگهدارنده سرور
سرورها و تجهیزات سخت افزاری آنها گران قیمت و حساس هستند و باید در فضای امنی نگهداری شوند. رَک (Rack) و تاورها جزو رایج ترین محفظه های نگهدارنده‌ی سرور هستند. معمولا چندین سرور را در یک محفظه رک نگهداری میکنند.
روتر و سوئیچ
همان طور که می‌دانید سرورها باید با یکدیگر شبکه شوند و به هم متصل باشند. کار اتصال سرورهایی که در رک‌ها نگهداری می‌شوند بر عهده روتر و سوئیچ شبکه است. سوئیچ شبکه ارتباط بین سرورها را با خودشان برقرار می‌کند، روتر هم سرورها را به دنیای بیرون وصل می‌کند.
سیستم‌های حفاظت فیزیکی
تجهیزات اتاق سرور بسیار گران قیمت و حساس هستند و باید در بالاترین سطح امنیتی نگهداری شوند. بنابراین مهم است که اتاق سرور به سیستم‌های حفاظت فیزیکی هم مجهز باشد. این اتاق باید از هر نظر ایزوله باشد و جز مسئول مانیتورینگ، کسی به آن دسترسی نداشته باشد.
علاوه بر این موارد، استفاده از کفپوش اپوکسی، کف کاذب، سقف کاذب و دیوار کاذب، درب ضد حریق، دوربین مدار بسته، لدر و سینی کابل و سیستم های کنترل دسترسی و تردد هم جزو مواردی هستند که شاید تجهیزات محسوب نشوند، ولی بخشی از اتاق سرور هستند.
قوانین مربوط به استاندارد اتاق سرور
احتمالا تا این بخش از مطلب و با معرفی مشخصات اتاق سرور متوجه شده اید که این اتاق چقدر اهمیت دارد و نگهداری از آن در محل شرکت تا چه حد می‌تواند حساس و پر هزینه باشد. در اغلب موارد استفاده از خدماتی مانند سرور مجازی و سرور اختصاصی خیلی راحتتر و سریعتر می‌تواند نیازهای سازمان‌ها را برطرف کند، مگر اینکه به دلایل خاص و مهمتری به راه اندازی سرور داخلی نیاز باشد.
در صورتی که لازم شد در محل شرکت یا اداره یک اتاق سرور راه اندازی شود، باید استانداردهایی که در ادامه توضیح می‌دهیم، رعایت شوند:
- استانداردهای اتاق از نظر محل قرارگیری (عدم ایجاد مزاحمت برای واحدهای اداری یا مسکونی اطراف، داشتن کمترین ریسک در برابر بلایای طبیعی، آتش سوزی و…)
- استانداردهای محیطی اتاق‌های سرور (ابعاد و اندازه اتاق سرور، داشتن دیوارهای مستحکم و عایق، عایق مناسب کف و استاندارد سازی محفظه های محل نگهداری سرورها)
- محدودیت‌های دسترسی به اتاق سرور (داشتن سیستم‌های امنیتی و کلیدهای هوشمند، تنظیم پروتکل های تردد با اثر انگشت یا تشخیص چهره)
- ملاحظات سازه‌ای در اتاق سرور (استانداردسازی ارتفاع سقف، ایمن سازی کف و درب های ورود و خروج)
- نکات سیستم برق رسانی اتاق سرور (برق UPS قدرتمند، سیستم روشنایی اضطراری، کلید اضطراری برای خاموش کردن برق و…)
- سیستم تهویه مطبوع برای کنترل دمای اتاق (تجهیزات اندازه گیری دما)
مانیتورینگ اتاق سرور چگونه است؟
مهمترین فاز نگهداری از اتاق سرور، مانیتورینگ سرور است. شرایط اتاق دیتا سنتر باید دائما چک شود و مطمئن باشیم که همه چیز درست کار می‌کند. این وظیفه بر عهده مسئول Server Room است. کاری که مسئول مانیتورینگ اتاق server انجام می‌دهد، کنترل موارد زیر است:
- سرکشی به سرورها برای کنترل تمام فاکتورهای مهم و حیاتی
- چک کردن وضعیت سرورها از نظر سلامت فیزیکی و بازده
- مدیریت بحران و کنترل امور در شرایط خاص و رفع مشکل در کوتاه‌ترین زمان ممکن
- چک کردن شرایط محیطی، وضعیت شبکه، اینترنت و…
- رفع مشکلات کاربران سرور در صورت نیاز
جمع‌بندی
در این مطلب با اتاق سرور، تجهیزات و استانداردهای راه اندازی آن آشنا شدیم. به نظرتان با وجود این همه تجهیزات گران قیمت و پروتکل و مشکلات نگهداری، آیا بهتر نیست به جای داشتن سرور روم، راه اندازی دیتا سنتر را به شرکت های خدمات هاست و میزبانی وب بسپارید که امکانات بهتر و حرفه ای تر و تجربه بالاتری در این زمینه دارند؟
ما در سرور دات آی آر سرورهایی داریم که مخصوص سازمان‌ها و کسب و کارها هستند. این سرورها سرعت و ایمنی بالایی دارند و از نظر هزینه مقرون به صرفه هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سرویسهای هاست و سرور ما، همین حالا با کارشناسان بخش فروش تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.
